Programma 2: Een leefbare gemeente

• In april is een start gemaakt met het project 'samenwerking huisartsen'. Een werkgroep bestaande uit medewerkers van Huisartsenzorg Oude IJssel, de gemeente en een huisarts heeft een probleemanalyse van de samenwerking opgeleverd. Op basis van deze analyse is een advies opgesteld aan de gemeente en de huisartsen. Dit advies wordt begin 2019 met de huisartsen besproken met als doel afspraken te maken over de in het advies genoemde acties.
• Het regionale project om de samenwerking rondom jeugd en passend onderwijs in beeld te brengen is stopgezet. Er bleek geen basis te zijn om dit op Achterhoekse schaal te onderzoeken. Vanuit de Lokale Educatieve Agenda is een werkgroep gestart die lokaal de knelpunten in beeld gaat brengen. Hierbij zijn ook de kinderopvang en jeugdgezondheidszorg aangesloten.
• In de zomer is een marktconsultatie uitgevoerd om de opdracht voor het jeugdteam en het jongerenwerk goed te kunnen formuleren. De marktconsultatie wees uit dat de samenhang van beide opdrachten met de rest van het voorliggend veld nog niet duidelijk, maar wel essentieel, is. Deze gewenste samenhang tussen alle opdrachten in het voorliggend veld is daarom eerst uitgewerkt. De uitwerking is de basis om in het komende jaar de gemeentelijke taken in het voorliggend veld dekkend en samenhangend vorm te geven.
• In 2018 is er gewerkt aan het op orde brengen van de werkprocessen en samenwerking tussen Veilig Thuis en het lokale team. Tevens is er gewerkt aan de voorbereiding van de aangescherpte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en de radarfunctie van Veilig Thuis per 1 januari 2019.
• In 2018 is gewerkt aan de oprichting van één nieuwe stichting DRU Industriepark die per 1 januari 2019 is opgericht. Met de partners die geen onderdeel zijn van de stichting is een samenwerkingsconvenant gesloten. Het komende jaar wordt gezien als een transitiejaar waarin de nieuwe afspraken geïmplementeerd kunnen worden.

In samenwerking met de bibliotheek zijn we in 2018 gestart met de actie “kunt u dit lezen”. De actie heeft tot doel om laaggeletterdheid onder de aandacht te brengen en deze bespreekbaar te maken zodat laaggeletterden zich gezien voelen en de stap naar hulp makkelijker wordt. Gekoppeld aan deze actie organiseerde het platform werk en inkomen in samenwerking met de bibliotheek bijeenkomsten om aandacht te vragen voor laaggeletterdheid en digitale vaardigheden. Daarnaast werken wij intensief samen met het bondgenootschap laaggeletterdheid, het Graafschap College en het taalhuis en is de campagne gestart om laaggeletterdheid Gelderlanders te vinden en te motiveren van de provincie.

In het kader van de vroegsignalering is gestart met een pilot School maatschappelijk werk op twee scholen in onze gemeente. Doel is om opvoedondersteuning laagdrempelig beschikbaar te maken zowel voor ouders als ter ondersteuning van leerkrachten. De resultaten van de pilot zijn positief: leerlingen, ouders en leerkrachten weten de School maatschappelijk werker goed te vinden. Hierdoor wordt sneller gesignaleerd wat er op school of in een gezin speelt en wordt daarop ook actie ondernomen. De evaluatie van de pilot begin 2019 moet zorgen voor een goede opdracht en afbakening van de inzet van het School maatschappelijk werk.

In 2018 is er een start gemaakt met het actualiseren van de regiovisie Huiselijk Geweld en Kindermishandeling samen met de regio Arnhem. Naast de scholing van professionals en de bijeenkomsten voor aandachtfunctionarissen zal de regiovisie vroegsignalering en preventie versterken.

In november vond een conferentie plaats met professionals uit het basisniveau, het onderwijs en een vertegenwoordiger van de huisartsen. De conferentie had als doel de integrale samenwerking tussen professionals, vindplaatsen en de gemeente te versterken. De aanwezigen waren positief en er kijken uit naar het vervolg dat in het voorjaar 2019 zal plaatsvinden.

De regionale jeugdbeschermingstafel draagt bij aan het soepel op- en afschalen tussen vrijwillige en gedwongen hulpverlening. Na een positieve evaluatie van de proefperiode is de jeugdbeschermingstafel voor twee jaar verlengd van 1 januari 2019 tot 1 januari 2021.

Met onze aanpak De Ontmoeting begeleiden en ondersteunen wij onze inwoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt naar vrijwilligerswerk, het vergoten van het netwerk of verwijzen door naar hulpverlening. Wij weten inmiddels dat 75% van de gestarte vrijwilligers na 18 maanden nog steeds actief zijn.

Het actieplan Achterhoekse jongeren naar werk, school of betekenisvolle daginvulling is vastgesteld. Het plan moet ervoor zorgen dat alle Achterhoekse jongeren tussen de 16 en 27 jaar naar werk of naar school gaan of een betekenisvolle daginvulling hebben. Met dit plan willen we de Achterhoekse aanpak versterken, borgen en verduurzamen.

In 2018 is de bestuursopdracht Laborijn vastgesteld en is door Laborijn hard gewerkt aan de uitwerking ervan in het plan van aanpak. In december 2018 heeft u het plan ontvangen en uitgebreid besproken in de commissievergadering Maatschappelijke Ontwikkeling.

Over heel 2018 zien wij dat het aantal uitkeringsdossiers is afgenomen van 690 in januari 2018 tot 630 in december 2018. Ter vergelijking: in 2017 is een afname gerealiseerd van 24 tot 692 uitkeringsdossiers in december 2017.

Wij hebben eerder met u gecommuniceerd dat wij, naar aanleiding van het plan van aanpak Laborijn, onze inwoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt zelf willen spreken en ondersteunen. Bij voorkeur naar betaald werk en anders naar maatschappelijke participatie. Op dit moment bereiden wij dit maximaal voor.

Naar aanleiding van het definitief BUIG-budget is een overschot ontstaan. De aanvraag van de vangnetuitkering over het jaar 2018 is derhalve niet van toepassing.

In het kader van het meedoenproject zijn in 2018 de uitvoeringsregels voor bijzondere bijstand, individuele inkomenstoeslag en meedoenregeling aangepast. Daarnaast is een kindpakket ontwikkeld. Dit kindpakket is bedoeld om kinderen te ondersteunen in hun schoolcarrière en deel te laten nemen aan activiteiten. Ook is hierin de mogelijkheid opgenomen om zwemdiploma A en B te halen. De uitvoeringsregels zijn in januari 2019 door het college vastgesteld.

Door middel van inclusiebijeenkomsten zijn netwerkpartners (vrijwilligers en professionals) en ervaringsdeskundigen met elkaar in gesprek om het inzicht in het proces rond schulddienstverlening en armoedebestrijding te verbeteren en te komen tot gerichte aanbevelingen. Verder wordt regelmatig overlegd over praktijkvoorbeelden met stichting Schuldhulpmaatje en met ervaringsdeskundigen. Dit leidt tot concrete en directe oplossingen voor dergelijke problematiek.

In 2018 is voortdurend gewerkt aan het optimaliseren van onze voorzieningen die er op gericht zijn dat iedereen mee kan doen. De nieuwe ‘uitvoeringsregels subsidie maatschappelijke effecten 2020’ zijn door het college vastgesteld.

De analyse van de verbetermogelijkheden van de ondersteuning op het gebied van dag invulling en dagbesteding is gestart. Er is input opgehaald bij en verbinding gezocht met Sociaal Werk OIJ en met Laborijn en het UWV. Dit doen we met als doel participatie te bevorderen en onnodige passiviteit of onnodige inzet van geïndiceerde dagbesteding te voorkomen.

Het experiment waarin in het huis aan huis blad een rubriek is opgenomen “wat is er te doen in….?” is in het vierde kwartaal gestart. Gedurende 12 weken zijn er 8 initiatieven onder de aandacht gebracht.

De vakantiekampen-plus zijn succesvol verlopen en worden vervolgd in 2019.

Het (beleids)plan Inclusie is door de gemeenteraad vastgesteld.

De verhoogde instroom van statushouders is gestagneerd. Dit betekent dat het voornemen van de gemeente om 50 extra statushouders te huisvesten niet geheel gehaald is. Op dit moment loopt de gemeente nog wel voor op de taakstelling vanuit het Rijk. Het is niet meer noodzakelijk om een 5e locatie voor extra huisvesting te realiseren. De nadruk ligt nu op integratie en werk. Te veel mensen zitten nog thuis en kunnen niet meekomen in het maatschappelijk leven. Hiervoor zijn acties opgenomen in de Update van het Actieplan huisvesting en integratie statushouders. Belangrijke hindernis hierbij is dat de verantwoording voor de inburgering bij de statushouder zelf ligt.

Er is in juli 2018 een regionale pilot gestart om met sleutelpersonen (ervaringsdeskundigen) te gaan werken die een brugfunctie hebben tussen de maatschappij en de nieuwkomers. De evaluatie van het Actieplan wordt in het voorjaar 2019 besproken. In de regio Achterhoek is eind 2018 geëvalueerd wat er goed is gegaan en wat beter kan. Deze kennis wordt in de evaluatie verwerkt.

Het project dorpsauto in Netterden en Breedenbroek is een voorbeeld van zelfredzaamheid van de samenleving en draagt bij aan de klimaatdoelstellingen. Dit project loopt als proef tot maart 2019. Voor die tijd wordt een besluit genomen over de voortgang.

De belangenverenigingen en hun netwerken werden door gebiedsmakelaars ondersteund. Ze brengen (wijk)netwerken bij elkaar en versterken de samenwerking, samenhang en cohesie. In 2018 is een gezamenlijk intranet gerealiseerd en veel informatie opgehaald voor het opstellen van de omgevingsvisie.

Het nieuwe uitvoeringsbeleid ‘Ondersteuning van informele zorg’ (o.a. mantelzorg ondersteuning) is in een ver gevorderd stadium. Het is niet gelukt om dit in 2018 op te leveren. Afronding wordt in het voorjaar 2019 verwacht. Tevens is met samenwerkingspartners gewerkt aan een voorstel om methodische aanpak van de ondersteuning bij informele zorg te verbeteren.

Het onderzoek naar de kracht, kwaliteit en ondersteuningsbehoefte van vrijwilligersorganisaties, verenigingen en stichtingen is uitgevoerd. In 2019 volgt inhoudelijke analyse wordt het advies opgesteld.

De voorzitter van de Adviesraad Sociaal Domein is geïnstalleerd en de leden zijn benoemd. In 2019 kan de adviesraad officieel van start.

De buurtsportcoaches zijn herkenbaar en actief aanwezig in de samenleving. Zij hebben in 2018 bijgedragen aan gezonde en vitale inwoners met activiteiten als beweegtuinen, pauzespelen en de opstart van Sjors Sportief/Creatief. Daarnaast vervullen de buurtsportcoaches een coördinerende rol voor een nauwere samenwerking tussen verenigingen, onder andere op Sportpark IJsselweide.

Wij zijn voor Achterhoek in Beweging nauwe sparringpartner, omdat wij hosting-gemeente voor Achterhoek in Beweging zijn. Er wordt gefocust op gezonde jeugd, uniek sporten, verbinden met sociaal domein, vitale senioren, evenementen en scholder an scholder. Achterhoek in beweging heeft in 2018 maatschappelijk partners aan zich weten te binden, waardoor een sterkere positie is verworven regionaal, maar ook landelijk. Hierdoor zijn ook meer middelen beschikbaar voor de uitvoering. In 2018 is een start gemaakt voor een regionaal sportakkoord voor de periode 2020-2030.

De Special Olympics hebben van 8-10 juni 2018 plaatsgevonden in de Achterhoek en zijn een groot succes geweest. In de Oude IJsselstreek is er getennist op Sportpark de IJsselweide. Dit is met grote betrokkenheid en enthousiasme uitgevoerd door vrijwilligers.

De uitvoeringsregels basissubsidie welzijn, cultuur en sport zijn sinds 1 januari 2018 van kracht. De nieuwe uitvoeringsregels subsidie maatschappelijke effecten zijn door het college vastgesteld.

Op sportpark IJsselweide wordt door de aanwezige partijen gewerkt aan hun visie om het sportpark breed toegankelijk te maken en te houden, waarmee gewerkt wordt aan een inclusieve samenleving. De verenigingen hebben bijvoorbeeld, met ondersteuning van een procesmanager een plan "Sportief Buurthuis" ingeleverd. Inmiddels is de uitvoering daarvan gestart.

Daarnaast zijn er vrij toegankelijke beweegtuinen in de openbare ruimte ingericht, waar inwoners met en zonder beperking gebruik van kunnen maken. Onder begeleiding van de buurtsportcoaches worden inwoners op weg geholpen om op verantwoorde wijze gebruik te maken van de beweegtuinen.

In 2018 zijn op diverse plekken in de gemeente fietspaden aangelegd of in voorbereiding. Naast de veiligheid, nodigen de fietspaden uit tot bewegen.

Sturen op minder gebruik van langdurige en dure voorzieningen werd deels aangepakt door eerder inzetten op eenvoudige en snel effectieve ondersteuning. Hier werd voortdurend aan gewerkt door onze consulenten samen met onze maatschappelijke partners. Gezamenlijk is betere ondersteuning bij informele zorg uitgewerkt. De implementatie volgt in 2019. Dit droeg bij aan helderheid welke ondersteuning, hulp en zorg op welk moment ingezet kan worden.

Er is vanuit volksgezondheid en vanuit sociaal domein een regionaal preventieprogramma ontwikkeld. Vanuit de 10 vastgestelde speerpunten zal deze in samenwerking met de regio verder uitgewerkt worden.

Vanuit contractmanagement is strak ingezet op de kwaliteitseisen die worden gesteld aan de gecontracteerde aanbieders. In het afgelopen jaar zijn er 43 kwaliteit en rechtmatigheidsaudit uitgevoerd door de kwaliteitsmanager. De GGD heeft daarnaast ook ruim 40 audits uitgevoerd. Een aantal van deze audits heeft geleid tot vervolgacties waaruit een verbeterplan naar voren is gekomen. Het verbeterplan wordt vervolgens gemonitord. Voor dit jaar staan er ook verschillende audits gepland, dit is een continue proces.

Om voortdurend te kunnen bijsturen is tevens inzicht nodig in het beschikbare aanbod en in de resultaten en ervaringen bij de inwoners. Ook in 2018 hebben wij onderzoek gedaan naar de ervaringen van cliënten die op grond van de Wmo en/of Jeugdwet in 2017 hulp of ondersteuning hebben ontvangen. Het grootste deel van de respondenten gaf aan tevreden te zijn over de ondersteuning en het effect daarvan op hun leven. De resultaten en verbeterpunten zijn in november aan de commissie MO gepresenteerd. De verbeterpunten zijn deels al in gang gezet of worden in 2019 in gang gezet. Daarnaast zijn in 2018 de voorbereidingen gestart om in 2019 de ervaringen met de op grond van de Wmo en Jeugdwet geboden hulp en ondersteuning continu, in plaats van 1x per jaar, te kunnen gaan meten

Er is in 2018 een Expertisetafel jeugd ingericht voor de Achterhoek. Deze is vanaf 7 februari 2019 operationeel. De Expertisetafel jeugd is bedoeld om passende hulp te bieden voor meervoudig complexe casussen waarbij de hulpverlening is vastgelopen. Aan de Expertisetafel wordt nauw samengewerkt met zorgaanbieders. De ouders en jeugdigen (vanaf 12 jaar) nemen zelf ook deel aan de Expertisetafel jeugd.

In 2017 en 2018 zien we een grote stijging van de kosten voor ‘individuele voorzieningen jeugdhulp’. De stijging is dermate groot dat maatregelen nodig zijn om de hulp duurzaam beschikbaar te houden. In 2018 is daarom een analyse uitgevoerd op de kostenontwikkeling.

Dit doel bereiken we door een integrale aanpak van problemen en onze inwoners te helpen vanuit hun leefwereld (en niet vanuit de systeemwereld). Wat hierbij belangrijk is, is dat inwoners zelf ook nadenken over de ondersteuning die zij nodig hebben en op welke wijze dit ingevuld kan worden. Daartoe hebben we Cliëntondersteuning en de mogelijkheid van een persoonlijk plan breder bekend gemaakt.

We hebben binnen de ondersteuning van het Sociaal Domein het Ondersteuningsplan ontwikkeld, waarmee het onderzoek (na de melding) wordt afgerond. Hierdoor wordt voor de inwoner beter inzichtelijk welke ondersteuning wel of niet zal worden ingezet en met welk(e) te bereiken doel(en). In 2019 zal deze worden geïmplementeerd.

Met Wonion hebben diverse gesprekken plaatsgevonden, waarbij de werkwijze bij bijvoorbeeld aanpak huurachterstand, woonoverlast en huisvesting bij uitstroom vanuit beschermd wonen is vastgelegd. Zo wordt fasegewijs gewerkt aan het opstellen van een nieuw convenant.

Binnen het Sociaal Domein wordt nog gewerkt met experimenten.
Door voortdurend in dialoog met externe partners verder te werken aan verbeteringen leren we ook in de praktijk.

In 2018 hebben we een aantal experimenten omgezet naar staand beleid. En we zijn gestart met een aantal nieuwe experimenten. Hierover is de gemeenteraad via een memo geïnformeerd.

Daarnaast zijn we na de zomer gestart met de kwaliteitsslag om binnen de financiële kaders te blijven. Daartoe hebben we een projectleider aangesteld, die de verschillende ideeën en ingrepen bewaakt en verder brengt. De verdere stappen worden in 2019 gezet.

Uitgangspunt van onze inspanningen is om de goede dingen goed te doen.
Daarvoor moeten we voortdurend onderzoeken waar en waarom we geld uitgeven.

We hebben in de loop van 2018 meerjarig forse tekorten geconstateerd in het Sociaal Domein. Daarom zijn we na de zomer van 2018 gestart met de kwaliteitsslag om binnen de financiële kaders te blijven.
De eerste ideeën zijn uitgewerkt en er worden projecten opgestart die moeten leiden tot besparingen.