Waarom
In het voorjaar van 2018 schreven wij in het Coalitieprogramma 2018-2022 ‘Met lef samen bouwen aan onze toekomst’ over de problematiek van de gescheiden regelingen voor zorg, ondersteuning of werkloosheid en over de noodzaak tot verdere transformatie binnen het Sociaal Domein.
Zorg om spanning tussen de uitgaven en de beschikbare budgetten was er toen ook al, evenals onze overtuiging dat we in elk geval zouden blijven zorgen voor inwoners die hulp en ondersteuning nodig hebben.
Wij hebben samen met de raad met lef gekozen voor onze eigen weg van Visie. Een sprong naar voren. We hebben er namelijk voor gekozen om vol in te zetten op de transformatie en niet te gaan bezuinigen op de volgens ons zo noodzakelijke jus van de samenleving. We hebben de rekening voor de tekorten niet neergelegd bij het verenigingsleven of voorzieningen als de bibliotheek. Deze vervullen een hele belangrijke rol bij het realiseren van onze doelstellingen. Wat je daar bezuinigt levert in de toekomst weer een veel groter probleem op.
We zijn gaan zoeken naar een nieuwe manier van werken binnen de Wmo, de Jeugdwet en de Participatiewet en we hebben dat gedaan op grond van onze visie. We hebben de volgende uitgangspunten daarbij centraal gesteld: normaliseren, voorkomen en innoveren/samenwerken.
Deze transformatie zien we ook terug in de samenwerking met onze maatschappelijke partners, en ook binnen de verschillende beleidsprogramma’s. Het is onze overtuiging dat de verschillende programma’s van de begroting niet op zich staan maar juist in verbinding met elkaar. We werken vanuit inwonersperspectief. De inwoner staat centraal met alles daaromheen. Van wonen tot werk, van participatie tot ontspanning, maar ook van de inrichting van onze wijken en infrastructuur en natuur om ons heen.
Het model van de brede welvaart is voor ons de manier om te kijken naar de ontwikkelingen in het sociaal domein maar ook ver daarbuiten. Deze manier van kijken laat ‘nieuwe’ waarden zien, die als geheel beter passen bij de bijzondere tijd waarin we zitten. Werken vanuit vertrouwen, om ècht te doen wat nodig is. Aandacht voor inwoners in alle facetten, zodat zij niet ‘door de vloer zakken’, maar ook aandacht voor de wereld en het algemeen belang, door te zorgen dat we niet ‘door het plafond schieten’.
In de zomer van 2020 hebben wij op basis van onze ervaringen in het werken aan de transformatie onze visie onder woorden gebracht in het document ‘Naar het hart van de beweging’.
Het college kijkt met trots terug op de afgelopen jaren waarin daadwerkelijk is gestart met transformeren. Via de verschillende bestuursopdrachten, andere manieren van contractmanagement en andere wijze van inkopen hebben we grote stappen gezet die naast een financieel beter perspectief ook een houdbare toekomst hebben opgeleverd. En die bovenal leiden tot betere hulp en ondersteuning voor hen die dat nodig hebben.
Vele ingezette onderdelen van de transformatie moeten nog verder vormgegeven worden. Samen met onze partners zijn we de lange termijn relatie aan het ontwikkelen. Het vertrouwen in elkaar begint te groeien en laat eerste voorzichtige positieve resultaten voor onze inwoners zien. Om blijvende effecten te realiseren moet je ook blijvend in beweging blijven.
In de begroting van 2022 zal de ingezette lijn volledig doorgetrokken worden, want transformeren stopt nooit!
Wat doen we hiervoor
We beschrijven in onze begroting logischerwijs vooral onze plannen en voornemens, maar dat is echter maar een klein deel van wat we doen als gemeente. Een groot deel van onze activiteiten bestaat, ook binnen het Sociaal Domein, uit noodzakelijke en vaak minder zichtbare dagelijkse werkzaamheden. Zo voeren collega’s van de gemeente gesprekken met inwoners over hulp, zorg en ondersteuningsvragen en handelen zij subsidie aanvragen af. Ook zorgen collega’s van de backoffice ervoor dat geïndiceerde zorg ook daadwerkelijk ingezet kan worden. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van al die dagelijkse noodzakelijke werkzaamheden die van groot belang zijn om de doelstellingen die wij willen behalen binnen het Sociaal Domein ook daadwerkelijk te kunnen realiseren.
Hieronder wordt een deel van deze (going concern) werkzaamheden weergeven:
Wat geven we eraan uit?
In totaal geven we binnen programma 2 bijna € 51 miljoen uit. In onderstaand overzicht is te zien waar het geld naar toe gaat.
Waarmee
Het werk in het Sociaal Domein gaat over mensen. De inwoners van een gemeente zijn de inhoud waar het om draait. Daarom is het belangrijk om te weten welke inwoners dat zijn en wat hen kenmerkt. Wat gaat goed? Wat kan beter? Wat zijn de eigenaardigheden die onze inwoners dagelijks tegenkomen.
Oude IJsselstreek heeft te maken met een veranderende demografische ontwikkeling. We vergrijzen en ontgroenen, sneller dan een aantal jaren geleden. Onze inwoners zijn ook ouder dan gemiddeld:
Bron: waarstaatjegemeente.nl
Ook weten we dat inwoners van Oude IJsselstreek in algemene zin minder gezond zijn dan gemiddeld.
De GGD Noord- Oost Gelderland heeft in 2020 onderzoek gedaan naar de leefstijl van de aangesloten gemeenten. Onderstaande cijfers geven de stand van zaken in Oude IJsselstreek. Waar het sterker afwijkt van het gemiddelde van het gehele gebied, wordt dit aangegeven.
*NNGB: Nederlandse Norm Gezond Bewegen
We hebben het afgelopen jaar hard gewerkt aan de dienstverlening aan onze inwoners op het gebied van werk en inkomen. Wel zijn er nog altijd inwoners die gebruik maken van inkomensondersteuning:
Bron: sociaal domein monitor
Met de hierboven beschreven kenmerken van onze inwoners op het netvlies hebben we gekeken welke activiteiten we in 2022 op willen pakken.
Hoe
De belangrijkste activiteiten in 2022 zijn:
- Wij voeren samen met STOER fase 2 van de Transformatie in de kijk op Werk en Inkomen uit
- Wij geven samen met partners en jongeren zelf vorm aan jeugd en jongerenwerk
- Wij implementeren de nieuwe aanpak in de kijk op zorg en hulp voor volwassenen (Wmo, Wlz, Zvw)
- Wij werken aan de doorontwikkeling van het begrip Integrale Toegang
- Wij werken aan de inbedding van Positieve Gezondheid en Inclusie
- Wij geven samen met aanbieders vorm aan het nieuwe Zorglandschap
- Wij geven vorm en inhoud aan het nieuwe Cultuurbeleid
- Wij geven vorm en inhoud aan het nieuwe Sportakkoord
- Wij geven vorm en inhoud aan het nieuwe Preventieakkoord
Ambitie
- We zijn een gemeente waar inwoners in staat zijn om regie te voeren over hun leven.
- We zijn een gemeente waar iedereen weet dat hij van waarde is, mee doet en een bijdrage levert aan de maatschappij.
- We zijn een gemeente die vertrouwen heeft in onze inwoners en samen met inwoners en organisaties handelt.
- Wij zijn een gemeente waar individuele belangen passen bij het algemene belang. Wij passen wetgeving toe volgens de bedoeling.
- Wij zijn een gemeente die leert door ‘Learning by doing’. We proberen nieuwe dingen uit. En soms gaat dat ook niet goed, en daar leren we van. We blijven de beweging activeren.
Met het sociaal domein streven we voor 2022 drie belangrijke inhoudelijke resultaten na:
- In Oude IJsselstreek is iedereen Positief Gezond
- In Oude IJsselstreek heeft niemand een uitkering
- In Oude IJsselstreek werken we volgens de bedoeling
