1. De gemeente waar het goed wonen is
2.1 Onderhoud civieltechnische kunstwerken
Doel: het onderhouden van de diverse kunstwerken in het kader van een schone, hele en veilige openbare ruimte.
Het gaat om een herziening van het bestaande beheerplan, met daarbij een raming van de te verwachte kosten in de toekomst. Beleidsmatig wijkt het nieuw op te stellen beheerplan niet wezenlijk af van het huidige plan. Financieel gezien echter wel in verband met de gestegen kosten binnen de sector en een uitbreiding van het areaal. Bij de opstelling van het nieuwe beheerplan is een doorkijk gemaakt naar de benodigde kosten voor het instant houden van het areaal. Uit de gehouden inspecties is gebleken dat een drietal bruggen in aanmerking komen voor vervanging in 2027 (opgenomen in de investeringenlijst en kapitaallasten) en één brug in 2026 geschilderd moet worden.
2.1 Kapitaallasten investeringen
Dit betreft de kapitaallasten horend bij de volgende investeringen:
• Meerjarenplanning Wegen 2024-2027
• Fietsverbinding Megchelen-Landfort
• Busroute Varsseveld
• Aanvragen subsidie accomodaties
Zie ook het overzicht met investeringen.
5.7 Ecologisch bermbeheer
Doel: het gemeentelijk areaal van bermen en watergangen beheren we ecologisch volgens het vastgestelde berm- en watergangenbeheerplan.
We werken stapsgewijs toe naar het beheer van de bermen en watergangen volgens het vastgestelde Ecologisch berm- en watergangenbeheerplan. Op dit moment kan 50% van het areaal ecologisch worden beheerd met investeringen die in 2021 al zijn gedaan. De ambitie is om het volledige areaal van 110 hectare aan wegberm en 67 hectare aan watergang ecologisch te beheren. De bermen en watergangen bevinden zich als een netwerk door de gemeente. Bijna alle natuurgebieden en landschapselementen staan in verbinding met een wegberm of watergang. Deze wegbermen en watergangen ecologisch beheren zorgt dus voor een flinke impact ten gunste van biodiversiteit, kleurrijk landschap voor recreatie en meer water vasthouden als klimaatadaptatie maatregel. Het gaat om diverse kosten voor de uitvoering ecologisch bermbeheer.
5.7 Kapitaallasten investering ecologisch bermbeheer
Dit betreft de kapitaallasten die horen bij de investering in een maai-zuigmachine voor berm- en watergangbeheer, horend bij ecologisch bermbeheer (zie toelichting bij 5.7 ecologisch bermbeheer en het overzicht met nieuwe investeringen).
5.7 Procesgeld ontwikkelprogramma Landschapspark Oude IJsselzone
Doel: uitvoering geven aan het Ontwikkelprogramma LPOIJ
De visie LPOIJ is in februari 2022 door de raad vastgesteld. Voor de uitvoering van onderdelen uit de visie is een meerjarig voorbereidingskrediet noodzakelijk en daarnaast ook budget voor concrete uitvoeringsmaatregelen en -projecten. De omvang hiervan is afhankelijk van de keuzes die worden gemaakt in welke maatregelen en projecten worden opgepakt. Vooralsnog is in ieder geval structureel € 100.000 nodig.
7.2 Extra kosten nieuw Water- en Rioleringsprogramma
Doel: voldoen aan de wettelijke zorgplichten rondom stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater.
Het gaat om de kosten die voortvloeien uit een herziening van het bestaande Gemeentelijk Rioleringsplan, in de vorm van een Water- en Rioleringsprogramma. Beleidsmatig wijkt het nieuw op te stellen programma niet wezenlijk af van het huidige plan. Financieel gezien echter wel in verband met de gestegen kosten binnen de sector. De kosten worden gedekt uit de rioolheffing.
7.2 Kapitaallasten riolering
Doel: voldoen aan de wettelijke zorgplichten rondom stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater.
Dit betreft de kapitaallasten van extra investeringen op basis van het nieuwe Water- en Rioleringsprogramma zie ook het overzicht met nieuwe investeringen). De kosten worden gedekt door het verhogen van de rioolheffing.
7.2 Rioolheffing
De hogere kosten voor riolering (zie “Extra kosten nieuw water- en Rioleringsprogramma” en “Kapitaallasten riolering”) worden gedekt uit de rioolheffing. Dit betekent dat de opbrengsten hiervan toenemen.
7.3 Kapitaallasten ondergrondse containers
Doel: vervanging ondergrondse containers
De levensloop van een deel van de containers is minder lang dan waarvoor met de afschrijvingstermijn rekening is gehouden in de begroting. We gaan beginnen met de vervanging van de bestaande 112 ondergrondse containers, als eerste zijn er 19 glascontainers gepland voor 2024 omdat de afschrijvingstermijn van dit type container korter is dan voor de overige typen. Als de containers niet vervangen gaan worden lopen we tegen grotere veiligheidsrisico's en hogere reparatiekosten aan.
Dit betreft de kapitaallasten die horen bij deze investering (zie ook het overzicht met nieuwe investeringen). De kosten worden gedekt door het verhogen van de afvalstoffenheffing.
7.3 Afvalstoffenheffing
De hogere kosten voor “kapitaallasten ondergrondse containers” en personele uitbreiding (zie bij “personele ontwikkelingen” onder programma 5) worden gedekt uit de afvalstoffenheffing. Dit betekent dat de opbrengsten hiervan toenemen.
8.1 Doorontwikkeling DRU Industriepark - procesgeld
In het kader van het de doorontwikkeling van de het DRU-Industriepark is er een haalbaarheidsonderzoek gedaan. Hierin is onderzoek gedaan naar versterking van het DRU-Industriepark door de introductie van een hotelfunctie en versterking van de museale invulling en afgeleide evenementenfunctie. Besluitvorming in de raad wordt nu afgewacht voordat een volgende stap gezet kan worden.
Bij de volgende stap zal het concept verder worden geconcretiseerd en zal er gewerkt worden aan een financieel kader. Ook zal worden gekeken naar investeringsramingen, (subsidie)bijdragen, exploitatiemogelijkheden en het verkennen van de markt. Er is in deze fase interne capaciteit en externe expertise nodig. Voorgesteld wordt om hiervoor 50.000 euro op te nemen.
8.1 Doorontwikkeling DRU Industriepark – SSP HAL
In het haalbaarheidsonderzoek is ook de toekomstige evenementenfunctie van de SSP betrokken. Er zal in de vervolgstappen onder meer gekeken kunnen worden naar de kwaliteit, aard en omvang van evenementen, een mogelijke coproductie met een hotel en of museumfunctie en keuzes in verduurzaming/renovatie. In de begroting is een beperkt bedrag opgenomen voor wettelijk verplicht onderhoud (7000 euro per jaar) en klacht onderhoud (5000 euro per jaar). Groot onderhoud wordt uitgesteld totdat er meer duidelijkheid is over de overige ontwikkelingen.
Voorgesteld wordt om hiervoor een PM post op te nemen.
8.1 Lokaal programma landelijk gebied
Doel: wij zetten in op een vitaal en leefbaar buitengebied. Daarvoor werken we aan een “gereedschapskist” met een aantal instrumenten. Er komen vanuit Europa, Rijk, provincie en regio ondersteunende faciliteiten beschikbaar waar wij op willen aansluiten. Op basis van de gebiedsgerichte aanpak van de provincie willen we dit vertalen naar een Lokaal Programma Landelijk Gebied. De uitvoering hiervan zal starten in 2024.
We willen zorgen dat we gereed zijn voor het moment dat er meer duidelijkheid komt over de gebiedsaanpak vanuit de provincie. We worden geconsulteerd in het provinciale proces voor het opstellen van het gebiedsprogramma Vitaal Landelijk Gebied Gelderland (VLGG). De gebiedsgerichte aanpak van de provincie (VLGG) willen wij vertalen naar een Lokaal Programma Landelijk Gebied. Uit het VLGG moeten de gebiedskeuzes en een inventarisatie van de opgaven volgen. Afhankelijk van de uitkomsten uit dit proces zullen we de vertaalslag maken naar een Lokaal Programma Landelijk Gebied waarvan de uitvoering zal starten in 2024. De ontwikkelingen in het landelijk gebied vragen om een langjarige inzet tenminste tot 2035. Afhankelijk van de opgaven, keuze van gebieden en bijdragen van derden voortkomend uit het provinciale proces wordt ook inzichtelijk welke bijdrage van ons wordt verwacht. Ongeacht de uitkomsten uit het provinciale proces voorzien we dat er extra formatie nodig is voor de opgaven die we (nu al) zien in het landelijk gebied.
8.3 Subsidie woningisolatie
Doel: de klimaatcrisis is een van de grote opgaven van deze tijd. Om de klimaatverandering tegen te gaan worden fossiele brandstoffen vervangen door hernieuwbare energie.
In 2023 is een generieke subsidieregeling ingesteld voor woningeigenaren, zonder inkomensgrens. Hiervoor is 200.000 per jaar nodig.
0.3 Huisvesting internationale werknemers
Doel: er is vanuit werkgevers een toenemende vraag naar internationale werknemers. Hier hoort passende en fatsoenlijke huisvesting bij. We richten ons daarbij hoofdzakelijk op short- en midstay (enkele maanden tot een jaar). Een ander deel van de internationale werknemers zal zich permanent in Nederland vestigen. Zij zullen (op termijn) instromen op de reguliere woningmarkt. Deze instroom maakt onderdeel uit van ons woningbouwprogramma onder de Woondeal en is opgenomen in onze woningbouwambitie.
Tot heden is er geen regionaal en (in Oude IJsselstreek) geen lokaal beleid voor de huisvesting van internationale werknemers. Vanwege de toenemende vraag naar internationale werknemers en de problematiek die samenhangt met huidige wijze waarop zij momenteel gehuisvest worden, is gekozen om ons als regio én gemeente daarvoor te gaan inspannen. We zien namelijk dat werknemers in onze gemeente (gaan) wonen en zowel in onze gemeente als de regio gaan werken. Dit vanuit de overtuiging dat internationale werknemers, net als alle andere inwoners, recht hebben op passende en fatsoenlijke huisvesting.
De financiële gevolgen zijn afhankelijk van de strategie en de inzet die de gemeente (politiek/bestuurlijk) kiest. Dat kan variëren van een bijdrage aan een regionale projectleider van enkele duizenden euro’s tot het realiseren van een aantal (geclusterde) locaties voor huisvesting van internationale werknemers, eventueel gecombineerd met huisvesting voor asielzoekers en vluchtelingen, waarbij de initiële investering kan oplopen tot meer dan €10 miljoen.
2.1 Kapitaallasten investeringen
Dit betreft de kapitaallasten horend bij de volgende investeringen:
• Plaatsing Schabracqmeubilair
• Snelheidsremmende maatregelen Oude IJsselweg
• Snelheidsremmende maatregelen Marmelhorstweg
Zie ook het overzicht met nieuwe investeringen.
2.1 Mobiliteitsaanpak kleine verkeersmaatregelen
Doel: oplossen van kleine problemen die worden gesignaleerd in het verkeer; bijvoorbeeld voortkomend vanuit reguliere contacten met de dorpsraden
In het Gemeentelijk Verkeer en Vervoer Plan (2012) is opgenomen dat een jaarlijks budget beschikbaar moet zijn voor de financiële dekking van kleine verkeersmaatregelen van €2 per inwoner. Dat was wel prijspeil 2012, we gaan voor 2024 voorlopig uit van bedrag van € 100.000.
2.1 Opstellen mobiliteitsplan
Doel: In 2023 wordt gestart met het opstellen van een nieuw beleidsdocument, n.l. het Mobiliteitsplan. Het huidige beleidsdocument (Gemeentelijk Verkeer en Vervoer Plan) dateert uit 2012 en is aan vernieuwing toe. Ook in 2024 wordt nog gewerkt aan dit document.
Het gaat om de kosten voor het afronden van het document en vaststellen van het beleid.
5.2 Kapitaallasten investering sportpark IJsselweide
Naar aanleiding van het locatie onderzoek voor de samenwerkende voetbalverenigingen in Ulft (Ulftse Boys en SDOUC) heeft het college sportpark IJsselweide aangewezen als voorkeurslocatie voor vestiging van de nieuwe fusieclub. Er worden investeringen verwacht voor de sportinfrastructuur (denk aan kunstgrasvelden kleedaccommodaties, mogelijke verschuivingen bestaande accommodaties etc.) en overige randvoorwaarden, zoals waterberging en het verbeteren van de verkeerssituatie (Anton Tijdinklaan en Waalstraat).
5.7 Meerjarenplan Vergroenen en Klimaatadaptatie
Doel: klimaatadaptieve en groene kernen voor onze inwoners
We werken aan het Meerjarenplan Vergroenen en Klimaatadaptatie. Dit meerjarenplan heeft als doel klimaatadaptieve kernen te realiseren waar hitte en wateroverlast onder de streefwaarden blijft. Het is een volledig nieuw vakgebied, waarbij sinds enkele jaren wordt gewerkt aan data en modellen om deze (toekomstige) problematiek in kaart te brengen, de Klimaateffectenatlas. We worden ondersteund door DataLabGO. In het meerjarenplan bepalen we prioriteiten en maken combinaties met de aanleg- en onderhoudswerkzaamheden, waarna potentiële maatregelen om de knelpunten op te lossen kunnen worden geformuleerd. Dit vraagt veel maatwerk. De eerste stappen geven al veel inzichten maar dit meerjarenplan is een flinke puzzel. We verwachten dat voor deze puzzel extra capaciteit nodig is, zowel in voorbereiding als in uitvoering.
5.7 Natuur en Milieu Educatie
Doel: iedere basisschoolleerling in groep 5 tot en met 8 kan elk schooljaar meedoen aan een NME-les.
Sinds het schooljaar 2019-2020 bieden we voor alle basisschoolkinderen Natuur en Milieu Educatie aan. Dit was een project op basis van een provinciale subsidie. Het project kent een positief resultaat.
In totaal hebben nu 1500 kinderen een NME-les gehad. Veel schoolkinderen vinden de lessen heel leuk en de basisscholen zijn enthousiast om hun onderwijs met deze lessen uit te breiden. We zien ook dat ieder schooljaar meer scholen meedoen. In het eerste schooljaar deden 40 groepen mee, in het huidig schooljaar hebben 87 groepen zich aangemeld.
Daarom willen we dit project structureel doorzetten. Dan kunnen ieder schooljaar minimaal 260 kinderen aan 1 van de 6 NME lessen meedoen. De lessen zorgen ervoor dat kinderen buiten werken in de natuur, in slootjes vissen, leren over de vogeltrek en bosdieren, een boerderij bezoeken en leren over werken op de boerderij en leren over het klimaat. Kinderen krijgen met deze lessen een onvergetelijke natuurervaring en –kennis, die aansluiten op de opgaven waar we ons als gemeente voor staan.
8.1 Subsidie landschap en biodiversiteit
Doel: structureel subsidie ter ondersteuning van inwoners voor hun plannen voor aanleg van landschap.
De subsidie voor aanleg van landschap om de biodiversiteit te versterken kent gemeente Oude IJsselstreek sinds oktober 2021. Dit was een subsidie op projectbasis met financiële ondersteuning van provincie Gelderland. Sinds oktober 2021 hebben we circa 40 aanvragen binnengekregen en gehonoreerd. Daarmee hebben inwoners samen meer dan 75.000 vierkante meter landschap, zoals houtsingels, bomen, struweelhagen en kruidenrijke stroken geplant. Dat zijn bijna elf voetbalvelden landschap erbij in onze gemeente. Een mooie toevoeging voor ons vitale buitengebied. Dit helpt in de grote opgaven rondom klimaat en CO2 opname en versterken van de biodiversiteit. Daarnaast is landschap gewoon goed voor onze eigen leefomgeving en helpt een aantrekkelijke omgeving de toeristische sector. Vanuit het succes van dit project willen we graag structureel verder met deze subsidie voor inwoners.
8.3 Rijksbijdrage Nationaal Isolatie Programma
Doel: de klimaatcrisis is een van de grote opgaven van deze tijd. Om de klimaatverandering tegen te gaan worden fossiele brandstoffen vervangen door hernieuwbare energie.
Er is de komende jaren extra geld vanuit het Rijk voor woningisolatie (Nationaal Isolatie Programma (NIP)) voor het verduurzamen van woningen van label D en hoger t/m 2026. Het zijn SPUK gelden die in drie tranches aangevraagd kunnen worden. Elke tranche wordt in meerdere jaren uitgekeerd. In 2024 komt het laatste deel uit de eerste tranche. In 2024 en later komt er budget uit de tweede en derde tranche. Alleen het bedrag uit de eerste tranche is al bekend. De tweede en derde tranche is naar verwachting per tranche het dubbele van de eerste tranche; in totaal € 3,5 miljoen.
8.3 Kosten Nationaal Isolatie Programma
Doel: de klimaatcrisis is een van de grote opgaven van deze tijd. Om de klimaatverandering tegen te gaan worden fossiele brandstoffen vervangen door hernieuwbare energie.
We verwachten vooralsnog dat de kosten voor de uitvoering passen binnen de rijksmiddelen en hebben dit daarom budgettair neutraal opgenomen. We zetten belangrijke stappen in de warmtetransitie. De dorpsuitvoeringsplannen (DUP’s) voor Silvolde en Varsseveld zijn gereed en in uitvoering. Er zijn verschillende subsidies beschikbaar voor woningeigenaren.
8.3 Rijksbijdrage uitvoering klimaat- en energiebeleid
Doel: de klimaatcrisis is een van de grote opgaven van deze tijd. Om de klimaatverandering tegen te gaan worden fossiele brandstoffen vervangen door hernieuwbare energie.
Er is de komende jaren extra geld vanuit het Rijk voor de uitvoering van het klimaat- en energiebeleid, beschikbaar tot en met 2030. Voor 2024 en 2025 zijn de bedragen bekend, voor 2026 en 2027 zijn we uitgegaan van het niveau van 2025. Het budget is bedoeld voor de bemensing, de capaciteit (ambtenaren, inhuur, beleidsonderzoek, e.d.) Het betreft een zogenaamde CDOKE-middelen, die inmiddels zijn aangevraagd.
8.3 Kosten uitvoering klimaat- en energiebeleid
Doel: de klimaatcrisis is een van de grote opgaven van deze tijd. Om de klimaatverandering tegen te gaan worden fossiele brandstoffen vervangen door hernieuwbare energie.
We verwachten vooralsnog dat een deel (10%) van onze bestaande kosten voor de uitvoering zijn onder te brengen binnen de rijksmiddelen en hebben daarom dat deel buiten beschouwing gelaten, waardoor we op het rijksgeld een klein voordeel verwachten. Speciale aandacht krijgt netcongestie bij Liander. Het komt steeds vaker voor dat elektriciteit niet meer geleverd of teruggeleverd kan worden. Hierdoor kan de lokale opwek van duurzame energie en de economische ontwikkeling blokkeren of vertragen. Samen met Liander wordt naar oplossingen gezocht, deels in RES verband, deels als gemeente zelf. In 2024 worden afspraken gemaakt met Liander. De voortgangsrapportage RES is gereed, het afwegingskader zonnevelden volgt in het najaar. Bij de opwek van duurzame energie houden we rekening met de restcapaciteit. Dit gebeurt in afstemming met de RES.