In de Jaarstukken 2023 is de meest actuele stand van zaken van het weerstandsvermogen en de risico’s opgenomen. Daarnaast hebben we in de 1e bestuursrapportage 2024 ook bepaalde risico’s opgenomen. Specifiek voor deze voorjaarsnota brengen wij daarnaast nog een aantal zaken onder uw aandacht, voor zover we die niet al bij de verschillende programma’s hebben vermeld.
Algemene uitkering
De grootste onzekerheid op dit moment is de toekomstige algemene uitkering (ravijnjaar vanaf 2026). Meer duidelijkheid verwachten we in de meicirculaire. Veel zal ook afhangen van de kabinetsformatie. Op moment van schrijven is daarover nog veel onduidelijk.
Op dit moment hebben we voor 2026 en verder daarom ook nog geen sluitende begroting. We hopen dat we in de komende periode meer duidelijkheid krijgen over de middelen die wij vanuit het Rijk kunnen verwachten voor 2026 en verder. Mocht blijken dat deze middelen niet voldoende zijn om ons tekort te dekken, zullen we dit tekort moeten oplossen.
In dit najaar zullen we verschillende denkrichtingen gaan verkennen en uitwerken tot maatregelen om dit tekort op te lossen. Begin 2025 zullen we die verschillende maatregelen aan de raad presenteren. Hierbij zal de raad de mogelijkheid krijgen om zijn input te leveren. De gekozen maatregelen worden in de voorjaarsnota 2026 meegenomen.
Rentestijging
De afgelopen jaren is de marktrente zeer snel en sterk opgelopen. Door de omvang van de leningenportefeuille drukt de herfinanciering van aflopende leningen en het afsluiten van nieuwe leningen die nodig zijn op basis van het investeringsprogramma momenteel zwaarder op de begroting. De ontwikkelingen in de actuele marktrente op de middellange termijn zijn moeilijk te voorspellen.
Loon- en prijsstijging
De afgelopen jaren hebben we te maken gehad met meer dan reguliere kostenstijgingen. De gevolgen voor de langere termijn zijn erg onzeker. Dit speelt met name ook voor de investeringsprojecten. Het hangt voornamelijk af van de tijdsplanning en de dan geldende marktprijzen. Op dit moment is het niet mogelijk om een goede inschatting te maken van de financiële effecten. De voorjaarsnota is zoals gebruikelijk opgesteld tegen constante prijzen. In de begroting 2025 maken we een vertaling tegen actuele prijzen, met daartegenover dekking voor indexeringen vanuit de algemene uitkering. We nemen de compensatie vanuit de algemene uitkering (meicirculaire) mee als uitgangspunt in de gesprekken met onze partners in de onderhandelingen over indexeringen.
Macro-economische situatie
We leven in een turbulente tijd met grote economische onzekerheden. Op allerlei vlakken in de samenleving zijn ontwikkelingen waar maar moeilijk grip op te krijgen is. Neem bijvoorbeeld de stijging van energieprijzen, krapte op de huizenmarkt, stijging van boodschappenprijzen en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Dit soort macro-economische effecten hebben ook direct invloed op onze gemeente, maar laten zich moeilijk vertalen naar de lokale situatie.