1.1 Bestaand beleid
0.3 Aan- en verkopen onroerende goederen: Polse Molen
We bereiden al enige tijd de verkoop van de Polse Molen voor. Het is een specifiek object waarvoor met ondersteuning van het Gelders Genootschap een aantal opties voor gebruik bij verkoop in beeld is gebracht. Een woonfunctie is goed mogelijk. Recentelijk is het object op basis hiervan getaxeerd op een bedrag van €130.000. We verwachten het object in 2025 verkocht te hebben. Hiermee is een incidentele opbrengst in te boeken.
2.1 Kapitaallasten projecten verkeersveiligheid (SPV subsidie)
We hebben in 2022 een aantal locaties en wegvakken geselecteerd die verkeersonveilig zijn. Voor de aanpak van deze locaties was subsidie beschikbaar vanuit een Rijksprogramma (Strategisch Programma Verkeersveiligheid). De aanvraag is gehonoreerd en de gelden zijn uitgekeerd en beschikbaar tot en met 2027. We kunnen deze projecten uitvoeren door een 50% cofinanciering.
Vanaf 2025 tot en met 2027 voeren we de projecten uit. Het gaat om de volgende projecten:
- traject Doetinchemseweg (vanaf de rotonde Zelhemseweg richting centrum);
- traject Lichtenvoordseweg (gedeelte binnen de bebouwde kom beter inrichten als 30 km zone);
- schoolomgeving Borgsche Rieten;
- plateaus Marmelhorstweg, Engbergseweg, Miltseweg en Kapelweg
Dit doel wijkt financieel af van de begroting. Het bedrag dat is uitgekeerd aan subsidie, bedraagt €256.000. Voor het uitvoeren van de projecten moeten wij eenzelfde bedrag toevoegen. Dit vraagt een investering van €256.000 verdeeld over de jaren 2025, 2026 en 2027.
2.1 Knelpunt N18
In 2023 is door RWS aangegeven dat er vanuit het coalitieakkoord een budget ter grootte van 1.5 miljoen ter beschikking is gesteld voor het veiliger maken van het kruispunt N18-Lichtenvoordseweg. Voorwaarde is dat de gemeente zelf ca. 400.000 co-financiert en bereid is de uitvoering op zich te nemen. Dit budget mag alleen voor het veiliger maken van het betreffende kruispunt worden gemaakt en moet voor eind 2025 besteed en afgerekend zijn.
Concreet betekent dit voorbereidingen treffen in 2024 en uitvoering van de werkzaamheden in 2025. Ter hoogte van de Verkeersregelinstallatie wordt het wegvak in 2x2 opstelstroken uitgevoerd. Dit past binnen het eindbeeld hetgeen december 2023 door de Achterhoekraad als aanvaardbaar alternatief is vastgesteld.
We stellen onszelf de taak om deze dekking te vinden binnen de investeringslijst.
5.2 Vervangingsinvestering kunstgrasveld SDOUC 
SDOUC en Ulftse Boys doorlopen momenteel een proces tot fusie van de twee voetbalverenigingen. Bij instemming van de leden van beide clubs wordt deze fusie in 2025 geeffectueerd. Samen met beide verenigingen onderzoeken we de mogelijkheden voor een gezamenlijke accommodatie op Sportpark De IJsselweide. Om hiertoe te komen zullen velden moeten worden verlegd/vernieuwd, wordt gedacht aan een nieuw clubgebouw met kleedkamers en de realisatie van een tribune. Daarnaast zullen in de openbare ruimte enkele aanpassingen gedaan moeten worden, onder andere met het oog op de (verkeers)veiligheid van de gebruikers op het sportpark. De ruimtelijke en financiële gevolgen van deze plannen worden momenteel in beeld gebracht. Een eerste grove schatting laat een investeringsbehoefte van in totaal circa € 10 mln zien. Gelijktijdig aan het proces van de fusie worden de ruimtelijke plannen verder uitgewerkt en wordt onderzocht op welke wijze de investeringsbehoefte ingevuld gaat worden, waarbij de gemeente, binnen haar verantwoordelijkheden en financiële mogelijkheden, in zal staan voor een deel van de investeringen. Vooruitlopend daarop investeert de gemeente in 2025 al wel in vervanging van het kunstgras hoofdveld van SDOUC, welke is afgekeurd. We stellen onszelf de taak om deze dekking te vinden binnen de investeringslijst.
5.7 Structurele budgetverhoging Boombeheer
In het kader van planmatig Boombeheer hebben we sinds 2020 ingezet op het wegwerken van achterstallig onderhoud in het bomenbestand. Het doel is een veilig en toekomstbestendig bomenbestand.
- Het bomenareaal is sinds begin 2024 compleet geïnventariseerd en eind 2024 gesnoeid.
- Met de arealen inzichtelijk en een recente doorrekening is er een structureel financieel tekort.
- Met een structurele verhoging van het budget houden we ons bomenbestand duurzaam in stand en bouwen we geen achterstanden op.
Dit doel wijkt financieel af van de begroting. De structurele tekorten zijn het gevolg van onvermijdelijke ontwikkelingen op het gebied van boombeheer en klimaatverandering. Samengevat zijn dat de volgende ontwikkelingen:
- Het aantal bomen en de boomhoogtes ligt hoger dan ingeschat.
- De arbeids- en materiaalkosten zijn substantieel toegenomen.
- Er zijn de afgelopen jaren extra bomen aangeplant.
- Het aantal bomen dat uitvalt, neemt toe.
- Een hogere snoeifrequentie voorkomt achterstallig onderhoud. Budgetverhoging is noodzakelijk om te voorkomen dat de gedane investeringen verloren gaan en veiligheid gewaarborgd blijft.
Om te voorkomen dat er wederom een achterstand ontstaat is per 2025 een structurele verhoging van €190.000 nodig.
Om op dit bedrag te besparen zijn er enkele opties:
- Door rooi en plantwerk (€47.000) in eigen beheer te gaan uitvoeren. (Kanttekening: effectiviteit vanuit een aanbesteding is groter)
- Als we stoppen met het actieplan "bomen erbij” besparen we €75.000
- Door niet meer opnieuw te planten als bomen doodgaan, besparen we €25.000.
Door de aangevraagde ETW-er (European Tree Worker) kunnen we sneller en effectiever onze keuringswerkzaamheden “bomen” regelen. Dit betekent dat we in de aanbesteding “Bomenonderhoud” het keuringsgedeelte eruit kunnen laten. (Kosten ETW-er €64.000) Deze kosten dekken weliswaar niet het gehele keuringsonderhoud maar als we de eerste drie opties kunnen omzetten naar bomenbeheer (totaal dan: €147.000 i.p.v. de gevraagde €190.000) kunnen we, inclusief de ETW-er, het bomenbestand volgens plan beheersen.
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie, Onderhoud en Gebiedstoezicht Zwarte Veen
Vanuit het vastgestelde beleid “Zwarte Veen” is geen rekening gehouden met extra toezicht en onderhoud van dit gebied. We hebben in 2021 ingestemd met realisatie van het herinrichtingsplan Zwarte Veen (zaaknummer 304875), Toen is reeds onderkend dat uitvoering leidt tot uitbreiding van onze onderhoud- en beheerinspanningen in dit gebied.
- Aanleiding: externe partijen voeren een deel van het beheer en onderhoud in het Zwarte Veen uit. De gemeente is als eigenaar van het gebied verantwoordelijk voor het realiseren van de opgelegde doelen vanuit het herinrichtingsproces deelgebied Zwarte Veen en de natschade-uitkering. Toezicht op de werkzaamheden van externe partijen is noodzakelijk om aan deze doelen te kunnen voldoen.
- Stappen 2025-2028: door het inhuren van een externe partij voor het gebiedstoezicht kan het gebiedstoezicht worden uitgevoerd namens de gemeente en kan worden gecontroleerd of externe partijen aan de opgelegde doelen voldoen.
- Een deel van het onderhoud blijft bij de gemeente.
Dit doel wijkt financieel af van de begroting. We moeten ook toezicht houden op de werkzaamheden die deze partijen uitvoeren. Om een externe partij te kunnen inhuren die namens de gemeente het gebiedstoezicht uit kan voeren, is een jaarlijks bedrag nodig van €30.000. Door nu het toezicht te combineren met de werkzaamheden van de aangevraagde ondersteuner Ecologie kunnen we dit bedrag vanaf 2025 besparen. Voor het resterende onderhoud is wel een structureel bedrag nodig van €13.000 per jaar.
7.3 Grondstoffen en circulariteit 
Om een betere inzameling t.b.v. de circulariteit te krijgen is er onder andere een aanbesteding geweest voor de inzameling van grondstoffen.
De wens vanuit de raad was/is om huisvuilinzameling aan te besteden.
Vanaf 2025 neemt Remondis de inzameling van afvalstoffen over van Buha. We hebben een zeer voorzichtige vergelijking gemaakt tussen de verwachte kosten voor 2025 tussen Buha (nu €1.1 miljoen) en Remondis (€ 1,78 miljoen). Vergelijking met de de inzamelkosten van 2023 gaat niet, omdat er vanaf 1 januari 2024 op een andere wijze wordt ingezameld. (VANG). Ook worden de kosten per 1 januari 2025 (uitvoering Remondis) op een andere wijze verrekend dan met Buha in 2024. Remondis; een prijs per lediging. Buha; vaste prijsafspraken ongeacht de hoeveelheid ledigingen. Het aantal lediging in 2024 op jaarbasis is nog niet bekend. De inschrijfprijs van Remondis lijkt op dit moment, op papier, ongeveer € 300.000 hoger dan de te verwachten prijs van Buha. (Indien Buha in 2025 zou inzamelen). Op dit moment zijn we met Remondis in gesprek om te zien waar we mogelijk meer financieel gewin kunnen halen. En die mogelijkheden zijn er.
Dit doel wijkt financieel af van de begroting; Een eventuele optie om de afvalkostenstijging niet te hoog te laten oplopen is om deze extra kosten eenmalig te financieren uit de afvalreserves.
8.3 Aanpak Energiearmoede
Uitgangspunt van de aanpak Energiearmoede is om mensen met een laag inkomen structureel te ondersteunen bij het verlagen van het energieverbruik. Het Rijk heeft hiervoor middelen (SPUK Energiearmoede) beschikbaar gesteld. Aanvankelijk moesten de beschikbaar gestelde gelden voor eind 2023 uitgegeven zijn. Daarom hadden we vanaf 2024 structureel extra budget in onze begroting opgenomen om de aanpak Energiearmoede voort te zetten. De uitvoeringstermijn is verlengd tot en met 2025. Hiermee kan het bedrag van €250.000 voor 2025 uit onze begroting vrijvallen.
8.3 Revitaliseringsfonds wonen
In onze begroting hebben we vanaf 2025 (weer) een structureel bedrag opgenomen voor een zogenaamd Revitaliseringsfonds Wonen. Deze middelen zijn niet meer nodig en kunnen komen te vervallen. Dit levert €195.000 op.