Voor u ligt het jaarverslag en de jaarrekening over 2023. In deze jaarstukken geven we aan wat we als gemeente van plan waren te doen, wat we hebben gedaan, wat het heeft gekost en wat het de samenleving gebracht heeft. De financiële cijfers in deze jaarrekening gaan over het jaar 2023. Wij willen de cijfers echter in groter verband zien en bekijken ze dan ook vanuit de doelen die we stelden voor het afgelopen jaar, maar ook vanuit de doelen zoals ze staan beschreven in de programmabegroting voor de komende jaren.
Wat hebben we bereikt?
Terugkijkend op 2023 concluderen wij dat er gestaag doorgewerkt is aan het realiseren van onze ambities. We zetten dit voort in 2024, maar vinden het belangrijk om ook nog even stil te staan bij een aantal mooie resultaten die we gezamenlijk bereikt hebben.
Dienstverlening en bedrijfsvoering
Zonder onze ambtelijke organisatie krijgen we het werk niet gedaan. In de huidige krappe arbeidsmarkt moeten we efficiënt en creatief omgaan met de inzet van capaciteit. Onze organisatiestructuur is aangepast om meer grip te krijgen op sturing en we zijn erin geslaagd om een flink aantal inhuurcontracten om te zetten in vaste dienstverbanden. We bieden werk aan zes inwoners met afstand tot de arbeidsmarkt, omdat we belang hechten aan inclusief werkgeverschap.
We hebben in 2023 ons onderzoek naar de publieksdienstverlening afgerond. Daaruit blijkt dat we steeds beter tegemoet komen aan de wensen en verwachtingen van onze inwoners. Ook leverde dit input om nog een aantal verbeterpunten te formuleren.
Communicatie en participatie staan hoog bij ons op de agenda. De uitvoering van het vastgestelde Participatiebeleid is voorgezet met inzet van de participatiecoach. De kinderraad en jongerenraad geven concrete adviezen waarmee wij ons voordeel doen. Ook onze online middelen (website, social media, panels) zetten we in om onze inwoners te bereiken. Met de inzet van Datalab Go stimuleren we onze medewerkers om slim gebruik te maken van data.
Versnelling in de woningbouwopgave
We liggen op koers om de komende jaren een fors aantal woningen toe te voegen. De in 2023 vastgestelde Regionale Woonagenda 2023-2030 en de Woondeal voeren we uit met de ambitie om nog extra te bouwen. Met vier van de vijf uitbreidingslocaties zijn het afgelopen jaar grote stappen gezet. Zo is het stedenbouwkundig ontwerp van woningbouwlocatie De Tuit afgerond met daarin 566 woningen en is de ruimtelijke procedure gestart.
Ook voor andere doelgroepen hebben we gewerkt aan huisvesting. Het zorgpark Warmse Water van Zozijn, waar ruim honderd kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking uit de regio een woonplek krijgen, heeft inmiddels de procedure doorlopen.
Het buitengebied heeft ook onze aandacht. U heeft het “Uitnodigingskader wonen in het buitengebied” vastgesteld. De eerste inloopavond is zodanig goed bezocht, dat er een tweede georganiseerd is. Hiermee en met de input opgehaald uit vele keukentafelgesprekken werken we aan een vitaal en toekomstbestendig buitengebied.
Naar een duurzame samenleving
Op het gebied van duurzaamheid zijn flinke stappen gezet. Er liggen nu diverse beleidskaders waar we uitvoering aan geven. Dit zijn onder meer het ecologisch berm- en watergangenbeheerplan, het Biodiversiteitsplan en de nieuwe verordening Bomen en Landschap. De uitvoering doen we niet alleen maar samen met organisaties en onze inwoners.
In 2023 is ook volop ingezet in de energietransitie waaronder op het besparen van energie. Bij het Energieloket kunnen al onze inwoners terecht voor advies en financiële ondersteuning via subsidies. Met de Rijksmiddelen voor het klimaatakkoord hebben we kunnen zorgen voor de aanvullende bemensing, waaronder twee inwonersadviseurs verduurzaming.
Er is hard gewerkt aan de implementatie van het nieuwe VANG beleid. We hebben ingezet op heldere voorlichting over het scheiden van afval en de voorbereiding voor het in rekening brengen van het per keer aanbieden van restafval per 1 januari 2024 is gerealiseerd.
De werkende gemeente
In 2023 is door alle Achterhoekse gemeenten het Regionaal Programma Werklocaties (RPW) vastgesteld. Een belangrijke stap in de verdere ontwikkeling van bedrijvigheid in de regio, en meer specifiek voor de bedrijventerreinen in Ulft en Varsseveld. Daarnaast hebben we de nieuwe Economische Beleidsvisie vastgesteld die richting geeft aan ons handelen.
We hebben de uitvoeringsagenda’s Recreatie en Toerisme, en Kunst en Cultuur verder ingevuld. Daarmee kunnen we concreet aan de slag met activiteiten en projecten die volgen vanuit de eerder vastgestelde beleidsnota’s.
In 2023 heeft de gemeenteraad het Integraal Huisvestingsplan vastgesteld. Dat is het koersdocument voor onderwijshuisvesting de komende jaren. Specifiek hebben we ook de besluitvorming over IKC De Wijssel in Gendringen afgerond. Daarmee is de weg vrij om te starten met de bouw van dit Integrale Kindcentrum.
Een leefbare gemeente
Het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en Integraal Zorgakkoord (IZA) zijn landelijke afgesloten akkoorden, waarvoor we belangrijke stappen naar de uitvoering hebben gezet. Het IZA heeft als doel de zorg voor de toekomst goed toegankelijk en betaalbaar te houden. Het GALA bouwt aan een fundament voor een gerichte lokale en regionale aanpak voor preventie, gezondheid en de sociale basis.
Iedereen doet en telt mee, de stichting Onbeperkt Meedoen ondersteunt projecten zoals onbeperkt op school, organiseren van toegankelijke evenementen en prikkelarme activiteiten.
Vanuit bestaanszekerheid is er veel ondernomen om waar nodig inwoners bij te staan. Voorbeelden hiervan zijn het uitkeren van energietoeslag, laagdrempelige ondersteuning vanuit schuldhulpverlening, of budget coaching om inwoners te ondersteunen bij het zelf beheren van hun financiën.
De loopbaanbegeleiders hebben (bijna) alle inwoners met een inkomensondersteuning gesproken en een activiteitenplan opgesteld. In dit plan staat welke activiteiten een inwoner kan en gaat ondernemen om door en/of uit te stromen. Het aantal inburgeraars dat we begeleiden, is gestegen afgelopen jaar. We vinden het belangrijk om mensen zo goed mogelijk te laten integreren, dit stimuleren we door een taalcoach in te zetten.
Samen Sterker Thuis slaagt er steeds beter in om domein overstijgend te werken. De bouwteams werken samen met de aanbieders om de zorg verder te transformeren, door te leren aan de hand van reflexieve monitoring.
Met het vastgestelde Onderwijskansenbeleid is het mogelijk voor (hele) jonge kinderen om gebruik te maken van voor- en vroegschoolse educatie. Van belang daarbij is het vergroten van de ouderbetrokkenheid, waar we ook via verschillende interventies aan hebben bijgedragen, zoals de Ouderconsulent. We zetten extra regelingen in om dit ook betaalbaar te houden voor ouders.
Tot slot willen we vermelden dat op het gebied van jongerenwerk flink is geïnvesteerd in de zichtbaarheid om de juiste doelgroepen te bereiken.
Samen met de ambtelijke organisatie zijn we hard aan het werk voor Oude IJsselstreek!
Financieel resultaat
Het resultaat over 2023 is uiteindelijk € 513.456 positief. Ten opzichte van de 2e BERAP is er sprake van een (incidenteel) voordeel van afgerond € 1,5 miljoen:
De afwijking van € 1,5 miljoen komt met name door:
• een hogere rijksvergoeding voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen dan we aan kosten hiervoor hebben gemaakt (circa € 1,5 miljoen voordelig)
• een nadeel op de grondexploitatie vanwege het vormen van een verliesvoorziening voor het VIP door de netcongestie (circa 1,7 miljoen nadeel)
• het doorschuiven van investeringen naar 2024 (circa € 0,9 miljoen voordelig)
• overige voor- en nadelen, met name op het gebied van ruimte en leefomgeving, wonen en bouwen (circa € 0,7 miljoen voordelig), voor een belangrijk deel door hogere legesopbrengsten en geplande maar niet uitgevoerde werkzaamheden
Tekort binnen sociaal domein
Daarnaast is binnen het sociaal domein sprake van een tekort van € 0,6 miljoen euro. Dit komt vooral door een tekort op jeugdzorg (€ 2,0 miljoen nadeel) en energietoeslag (0,5 miljoen nadeel), voordelen op participatiewet (€ 0,5 miljoen voordeel) en een groot aantal kleinere voordelen op diverse onderdelen als jongerenwerk, inburgering, vrijwilligerswerk, domeinoverstijgend samenwerken, toegang tot jeugdzorg, huishoudelijke hulp, algemene uitkering, etc. (totaal € 1,4 miljoen voordelig). Dit nadeel wordt rechtstreeks onttrokken aan de reserve sociaal domein, zodat dit geen onderdeel uitmaakt van het resultaat 2023. Per 2024 zijn de hekjes sociaal domein afgeschaft. Verdere specificatie van de voor en nadelen vindt u in hoofdstuk 9, Analyse saldo ten opzichte van de begroting 2023 .
Kengetallen
De meeste financiële kengetallen zijn afgelopen jaar verbeterd. Wel is het weerstandsvermogen behoorlijk gedaald. Dit komt doordat risico’s zijn toegenomen op het gebied van de algemene uitkering, rente en sociaal domein.
De algehele financiële positie van de gemeente is eind 2023 goed.
Vaststelling
Conform de Gemeentewet stelt de gemeenteraad de jaarrekening vast in het jaar volgend op het jaar waarover verantwoording wordt afgelegd. De jaarstukken 2023 bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. De hierin opgenomen jaarrekening is gecontroleerd door accountantskantoor RA12.
Wij stellen u voor:
1. De jaarstukken 2023 vast te stellen;
2. Het positieve resultaat van € 513.456 als volgt te bestemmen:
a. € 352.000 toe te voegen aan de bestemmingsreserve “ Omgevingswet”;
b. € 40.000 toe te voegen aan de nieuw te vormen bestemmingsreserve “Integraal toekomstbeeld Varsseveld”;
c. € 393.000 toe te voegen aan de nieuw te vormen bestemmingsreserve “Onderwijshuisvesting IKC de Wijssel”;
d. € 848.000 toe te voegen aan de nieuw te vormen bestemmingsreserve “ Oekraïne aankoop pand”;
e. € 618.000 toe te voegen aan de nieuw te vormen bestemmingsreserve “ Vluchtelingen”;
f. € 36.000 toe te voegen aan de bestemmingsreserve “Wet goed verhuurderschap”;
g. het ontstane tekort van € 1.773.544 onttrekken uit de algemene reserve;
3. a € 95.000 overhevelen vanuit reserve Sociaal Domein naar nieuw te vormen bestemmingsreserve “Asiel ”;
b € 262.000 overhevelen vanuit reserve Sociaal Domein naar nieuw te vormen bestemmingsreserve “Iza gelden”;
4. Bestemmingsreserve “uitgestelde raadsbesluiten ” van €49.544 en “bestemmingsreserve Corona” van € 337.065 op te heffen en het saldo á € 386.609 toe te voegen aan de Algemene Reserve.
Met het vaststellen van de jaarrekening (als onderdeel van de jaarstukken) wordt décharge verleend aan het college van Burgemeester en Wethouders voor het daarin verantwoorde financiële beheer.