Programma 1: De gemeente waar het goed wonen is

Het mobiliteitsplan Oude IJsselstreek 2025-2040 is op 22 mei 2025 door uw raad vastgesteld. In het ‘Mobiliteitsplan Oude IJsselstreek 2025-2040’ (verder genoemd: mobiliteitsplan) is een maatregelenpakket opgenomen. Deze maatregelen zijn gemotiveerd geprioriteerd: hoog, midden en laag. Het mobiliteitsplan bevat een pakket van 52 maatregelen, waarvan er veertien gemotiveerd een hoge prioritering hebben gekregen. Alle maatregelen zijn op hoofdlijnen beschreven en moeten nog nader uitgewerkt worden. Daarna kan besloten worden om de maatregel al dan niet richting uitvoering te brengen.  

Tijdens de raadsbehandeling van het mobiliteitsplan op 22 mei 2025 heeft uw raad aangegeven de maatregel 23 ‘Zuidelijke rondweg Silvolde’ prioriteit te willen geven bij de nadere uitwerking. We hebben een inschatting gemaakt van de globale kosten voor nadere uitwerking van alle veertien maatregelen die hoog geprioriteerd zijn, waaronder de Zuidelijke rondweg Silvolde. We stellen voor om in de jaren 2026 tot en met 2029 te starten met het nader uitwerken van de veertien maatregelen. De hiervoor benodigde middelen zijn daarom per jaarschijf opgenomen in de investeringsbegroting, die in november 2025 ter besluitvorming aan uw raad wordt voorgelegd. 

De realisatie van een OV-HUB ter hoogte van station Varsseveld is als opgave opgenomen in de Regiodeal 2025-2028 en in de Gelderse OV-visie 2040. Externe financiering kan dit proces nadrukkelijk versnellen. Een Regiodeal-aanvraag is in voorbereiding voor zowel de fietsinfrastructuur in en om Varsseveld als voor het uitwerken en inrichten van het betreffende OV HUB.

Om de doorstroming en verkeersveiligheid op de N18 te verbeteren was onze inzet aanvankelijk gericht op maatregelen ter hoogte van de aansluiting op de Lichtenvoordseweg. Rijkswaterstaat ziet ruimte om financieel bij te dragen in een bundeling van de N18-aansluitingen Lichtenvoordseweg en De Radstake tot één nieuwe ongelijkvloerse aansluiting. We zetten hier het door uw raad in 2025 beschikbaar gestelde krediet in voor deze structurele oplossing, maar het vraagt ook om aanvullende middelen. Ter voorbereiding op nadere besluitvorming hebben we de afgelopen tijd gewerkt aan infrastructurele uitwerkingen en het opstellen van financiële ramingen.

Dit jaar voerden we de laatste grote maatregelen uit het VANG- beleid in, te weten de nieuwe frequentie voor het inzamelen van PBD en GFT+E (elke drie weken PBD en wekelijks GFT+E in juni, juli en augustus en elke vier weken in december, januari en februari).  

Begin dit jaar startte de nieuwe inzamelaar Remondis. Ook dat gaf een verandering in de inzameling, want inzameldagen wijzigden, wat voor sommige inwoners wennen was. Aangezien deze wijzigingen samenvielen met een aanvankelijk niet goed werkend nieuw afvalportaal leverde dat de eerste maanden veel vragen en reacties van inwoners op. Nu constateren we gelukkig dat het afvalportaal goed werkt en dat inwoners weten welke dag welke container aan de weg kan.

Onze nieuwe huisstijl is inmiddels niet meer weg te denken uit de openbare ruimte en op de artikelen in de Gelderse Post. 

De tussentijdse evaluatie van het VANG-beleid is uitgevoerd en hieruit kunnen we opmaken dat onze inwoners samen met onze organisatie goed bezig zijn. De inwoners weten (heel) goed welk afval of grondstof in welke container moet. In de evaluatie is ook een samenvatting opgenomen over aard en omvang van de ongewenste neveneffecten. 

De acties tegen voedselverspilling en het opstarten van het project afvalvrije scholen schuiven we door naar 2026. Dit omdat de bovengenoemde veranderingen meer tijd dan gepland vroegen. 

De Woondeal 1.1 is op 16-06-2025 in aanwezigheid van de minister vastgesteld. Vanaf dat moment is de Woondeal 1.1 geldend. Hierin is vastgelegd dat er woningen in onze regio nodig zijn voor de autonome behoefte met een accent op ouderen en starters, de instroom van arbeidskrachten én van woningzoekenden die zich uit andere delen van het land in de Achterhoek willen vestigen. Doel van deze ambitie is het versterken van de sociaal-economische ontwikkeling van de regio, behoud en bevorderen van de leefbaarheid en het stimuleren van meer evenwichtige bevolkingsopbouw. Met de Woondeal 1.1 kunnen we onze volledige woningbouwambitie van 2500 woningen in de periode van 2025 tot en met 2035 realiseren. Dit betekent dat het bouwtempo omhoog moet en wij toegroeien naar een gemiddelde jaarproductie van 250 woningen. Daarvoor hebben we een versnellingsteam ingesteld. Via de jaarlijkse rapportage voortgang woningen brengen wij u op de hoogte.   

De woningbouwopgave vraagt om een structurele en consistente inzet van de gemeente. Deze loopt al en hiermee gaan wij de komende jaren verder. Voorbeelden hiervan zijn de uitleglocaties; de Tuit, ’t Hiddink in Varsseveld, Biezenakker in Ulft, Lenteleven in Gendringen en Voorbroek in Terborg. Ook de inbreidingslocaties Wesenthorst en Keurkamer in Ulft dragen in belangrijke mate bij aan onze opgave.  

De Wet versterking regie volkshuisvesting is aangenomen door de 2e kamer op 03-07-2025 en zal per 01 of 07 2026 ingaan. Deze wet verplicht gemeente om de beschikken over een volkshuisvestingprogramma en daarin verankeren we de afspraken uit de woondeals over hoeveel, waar en voor wie we bouwen en welke maatregelen daarvoor nodig zijn. De voorbereiding hierop loopt. 

Het lokaal programma Vitaal buitengebied is naar verwachting afgerond in Q4 of Q1 van 2026. 

De maatregelen binnen het Aaltense Goor zijn succesvol uitgevoerd. Ook is het Zwarte Veen heringericht met onder andere achttien hectare natuuruitbreiding, aanleg van recreatieve paden, maatregelen om water langer vast te houden, en extensivering van het landbouwkundig gebruik. 

Nu het integrale provinciale gebiedsprogramma (het VLGG) is geschrapt, pakt de provincie de onderliggende doelen en ambities voorlopig weer sectoraal op. We blijven met de provincie in gesprek, en geven met deze sectorale doelen onze eigen integrale aanpak vorm. 

Het ecologisch bermbeheer is dit maaiseizoen van start gegaan. De huidige ecologische staat van onze bermen is vastgelegd op een maaikaart met het voorgenomen maaibeleid per bermtype, en waarop elke maaigang afzonderlijk aan en uit kan worden gezet. In de hele gemeente wordt gefaseerd gemaaid. Door de bezuiniging op de aanschaf van een tweede maaizuigcombinatie wordt niet het hele areaal verschraald, maar wordt ingezet op de locaties waar het snelst effect wordt verwacht, in ieder geval de zandgronden. 

De aanlegsubsidie voor landschapselementen wordt wederom goed benut. Om ook het landschapsfonds voor agrariërs goed te benutten, wordt in Q3 en Q4 onderzocht hoe we beter aan kunnen sluiten bij de behoeften van agrariërs. 

De analyse van de kernen volgens het Kader klimaatadaptieve kernen is voltooid. Het resultaat is een lijst van veertien locaties met hoge of middelhoge prioriteit. Deze locaties liggen in Varsseveld, Silvolde, Terborg, Ulft, Gendringen en Etten. Op deze locaties worden meerdere streefwaarden uit het Kader klimaatadaptieve kernen overschreden. De volgende stap is het opstellen van een Plan van Aanpak, waarin niet alleen wordt gekeken naar wat er moet gebeuren om onder de streefwaarden te komen, maar ook naar kosten, meekoppelkansen en toekomstige ontwikkelingen. Het Plan van Aanpak wordt naar verwachting in Q4 van 2025 afgerond en kan de komende jaren dienen als uitvoeringsinstrument voor het gemeentelijk programma klimaatadaptatie, dat eveneens naar verwachting in Q4 wordt afgerond.  

Pilotproject de Bongerd is in het eerste kwartaal 2025 (in een civieltechnisch en een groen deel) aanbesteed. Tijdens de uitvoering is een onvoorziene bodemverontreiniging aangetroffen. Hierdoor is de einddatum voor de uitvoering vertraagd van 1 juli naar 1 november 2025. Door deze vertraging wordt de deadline voor de provinciale subsidie voor hittemaatregelen overschreden. Daarom is direct uitstel aangevraagd bij de provincie en dit uitstel is ook verleend. Dit betekent dat verwacht mag worden dat het project verder binnen budget kan worden uitgevoerd.  

De wettelijk verplichte tweede ronde stresstest wordt regionaal door gemeenten uit de Samenwerking water regio Achterhoek+ en de Liemerse gemeenten gezamenlijk voorbereid. In Q2 en Q3 van 2025 hebben verschillende themawerkgroepen (voor hitte, wateroverlast, droogte, overstroming en waterkwaliteit) geïnventariseerd welke informatie moet worden geactualiseerd en/of nieuw moet worden ontwikkeld. In Q3 wordt op basis hiervan een uitvraag voorbereid, die in Q4 en Q1 wordt uitgevoerd. Vanaf Q2 2026 volgt de oplevering van de nieuwe en/of geactualiseerde informatie en producten, waaronder de gemeentelijke klimaatatlas. Daarna volgt de verdere uitwerking richting een risicodialoog en uitvoeringsagenda. 

Het gebruik van de Isolatie Subsidie Achterhoek (ISA) blijft achter bij de verwachtingen. De ISA-regeling, bedoeld voor slecht geïsoleerde woningen, wordt daarom door het Rijk versoepeld. We voeren die versoepeling door en we maken het eenvoudiger om deze subsidie aan te vragen én starten een regionale communicatiecampagne.  

De Toekomst Bestendig Wonen lening is tijdelijk gestopt. Dit komt, omdat de provincie de cofinanciering tijdelijk heeft gestopt. Deze lening wordt later dit jaar of begin volgend jaar weer opgestart. 

Zonnepanelen op bedrijfsdaken zijn steeds vaker niet mogelijk vanwege de netcongestie. De vraag naar het programma Zonnige Bedrijven is hierdoor stilgevallen. 

Samen met de provincie onderzoeken we hoe ons gemeentelijk en maatschappelijk vastgoed gaan verduurzamen als onderdeel van ons vastgoedbeleid. 

In de tweede RES-voorgangsrapportage van juni 2025 blijkt dat we regionaal op 54 % van de opgave voor 2030 zitten. 

Tot slot een tegenvaller voor het oplossen van de netcongestie. Tennet heeft aangegeven de uitbreiding van het elektriciteitsnet pas in 2033 gereed te hebben. Er is mogelijk zelfs een uitloop naar 2035 gemeld. Het is daarom noodzakelijk om bij elk te realiseren nieuwe woning te kijken hoe deze zo min mogelijk gebruik maakt van het net. We noemen dit netbewust bouwen. Netbewust (nieuw)bouwen is een manier van bouwen en ontwerpen waarbij rekening wordt gehouden met de beschikbare capaciteit en belasting van het lokale energienet. We zijn aan het onderzoeken hoe we dit onder meer bij onze uitbreidingslocaties in kunnen vullen.