| Programma 1 (excl. grondexploitatie) | Begroot voor wijziging 2021 | Begroot na wijziging 2021 | Rekening 2021 | Afwijking (tov begroot na wijziging) |
| Baten | 15.736 | 17.295 | 19.222 | 1.927 |
| Lasten | 30.665 | 32.065 | 34.195 | 2.129 |
| Saldo | (14.929) | (14.770) | (14.972) | (202) |
| Grondexploitatie | Begroot voor wijziging 2021 | Begroot na wijziging 2021 | Rekening 2021 | Afwijking (tov begroot na wijziging) |
| Baten | 240 | 240 | 10.326 | 10.086 |
| Lasten | 243 | 243 | 8.998 | 8.755 |
| Saldo | (3) | (3) | 1.329 | 1.332 |
| Bedragen x 1.000 |
Wat wilden we bereiken? (doel)
Terug naar navigatie - Wat wilden we bereiken? (doel)1- Vergroenen
Het groene landschap is voor een plattelandsgemeente als Oude IJsselstreek belangrijk. We werken aan versterken van biodiversiteit door meer bomen te planten en bloeiende bermen te stimuleren. Dit draagt ook bij aan de CO2-doelstellingen uit het klimaatakkoord, voor opslag van fijnstof en het produceren van zuurstof. Ons groene landschap is de reden dat toeristen naar de Achterhoek komen.
Vergroening in de kernen helpt om hittestress te voorkomen en wateroverlast te bergen bij de toenemende extremen in het weer. Dit draagt bij aan de gezondheid van onze inwoners. In de groene openbare ruimte kan ook gespeeld worden, door jong en oud. Dit stimuleert ontmoeten en bewegen voor een goede gezondheid en ontspanning.
De gemeentelijke gronden met een agrarische functie die in de buurt liggen van de natuurgebieden zetten we in als de kraamkamer van natuurinclusieve landbouw. Dit draagt bij aan een vitaal buitengebied, milieu en ondersteunt de transformatie van de landbouwsector.
G
In het afgelopen jaar is de Visie op landschap, natuur en groene kernen vastgesteld. Een belangrijke ontwikkeling die minstens de komende 10 jaar de basis is om inwoners te ondersteunen maar zeker ook om onze eigen groene plannen uit te voeren. Daarnaast is deze visie de basis voor het landschap inclusieve denken bij ruimtelijke ontwikkelingen zoals bedrijventerrein Het VIP en woningbouwlocaties zoals Varsseveld West.
De eerste concrete projecten zijn dit jaar gestart:
- de Subsidieregeling Landschap en Biodiversiteit. Inwoners met plannen voor meer landschapselementen op hun eigen grond ondersteunen we met deze regeling op het gebied van kennis en financiën.
- in de dorpen Megchelen, Breedenbroek-Voorst en Varsselder-Veldhunten zijn inwoners met behulp van Stichting Landschapsbeheer Gelderland (SLG) aan het werk met hun eigen plannen voor een Levend Landschap.
- met ondersteuning van SLG vormen inwoners een Hoogstamfruitboombrigade. De inwoners doen mee vanuit hun eigen enthousiasme en krijgen een opleiding en gereedschap om zo de particuliere boomgaarden in de gemeente te onderhouden en behouden.
- In het schooljaar 2021-2022 konden alle scholen weer met alle klassen deelnemen aan een NME les naar keuze. De kinderen krijgen een onvergetelijke natuurherinnering doordat ze bijvoorbeeld leren over biodiversiteit, klimaat, slootdiertjes vangen of een boerderij hebben bezocht.
- als gemeente werken we aan een Biodiversiteitsplan.
Deze bovenstaande projecten worden ook mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de provincie Gelderland. Daarnaast hebben we als gemeente natuurlijk zelf acties gestart om te vergroenen:
- de succesvolle actie 'Tegel eruit, Boom erin' was in 2021 in Terborg, Silvolde, Sinderen, Heelweg en Westendorp en zijn er weer meer dan 1200 bomen uitgedeeld aan inwoners.
- als gemeente hebben we het openbaar groen meer biodivers gemaakt door meer vaste planten, hagen, bomen en bosplantsoen te planten en we hebben meer kruidenrijke bermen gemaakt. Dit alles in plaats van gazon en mono beplanting.
- binnen civiele projecten is er ook extra aandacht voor een biodiverse inrichting een goed voorbeeld hiervan is de herinrichting van het Kerkplein in Gendringen.
- de machine om de bermen te kunnen maaien en het maaisel af te voeren is aangeschaft en in gebruik op verschillende proeflocaties. De eerste resultaten zijn veelbelovend.
- we gebruiken steeds minder van het middel Xentari om de eikenprocessierups preventief te bestrijden. Daar is nu een andere optie voor Catefix, dit biologische middel werkt reactief en pleksgewijs op de nesten om de overlast te bestrijden.
Dit zijn natuurlijk geen eenmalige acties maar is een structureel andere manier van werken waar we in het aankomende jaar gewoon mee doorgaan. Dit draagt bij aan vergroenen, biodiversiteit en klimaatadaptatie.
In het Zwarte Veen is het plan om, samen met gebiedspartners, meer landschap en natuur aan te leggen afgerond. De daadwerkelijke uitvoering gaat in 2022 van start. Met onze pachters hebben we afspraken gemaakt over het gebruik van deze gronden zodat dit bijdraagt aan de natuur en landschapsdoelen van dit project.
2- Verduurzamen
Verduurzamen gaat verder dan het aanwenden van nieuwe bronnen van energie, of het afschakelen van het aardgas. Het gaat, vrij letterlijk, over het duurzaam maken van onze leefomgeving. Over hoe we ervoor zorgen dat de fijne leefomgeving van vandaag er morgen ook nog is.
We zijn al op de goede weg. Zo hebben we bijvoorbeeld al meer zonnepanelen op daken dan gemiddeld en maken we een inhaalslag met het opwekken van duurzame elektriciteit. Maar we hebben nog veel stappen te zetten.
Vanzelfsprekend betekent dit dat we onze bijdrage aan de energietransitie leveren, zoals opgetekend in de Regionale Energiestrategie en de Transitievisie Warmte. Maar het betekent ook dat we de circulaire economie willen aanjagen. Zoals we doen met een circulair ontwikkelde en gebouwde brug in Ulft en met de aanstaande ontwikkeling op Het VIP.
Als plattelandsgemeente heeft 80% van ons buitengebied een agrarische bestemming. Ook deze 80% kan en moet duurzamer worden dan nu, toekomstbestendiger. Dit is zowel een technische opgave als een sociale. Het verduurzamen van de landbouw vraagt om nieuwe manieren van werken die de bestaande manier van werken aanvullen. Deels gaat het om (inter)nationale ontwikkelingen waar we geen invloed op hebben. Maar we kunnen wel de innovatiekracht uit onze gemeente proberen in te zetten voor de landbouw. En we kunnen landbouwers zoveel mogelijk helpen met alle vragen die ze hebben.
G
In de energietransitie boeken we vooruitgang.
De opwek van duurzame elektriciteit neemt fors toe vooral doordat de bouw van de negen molens van het windpark Den Tol bijna is afgerond. Zes zonnevelden zijn in voorbereiding, variërend van het nog aanvragen van een omgevingsvergunning, tot het doorlopen van juridische procedures en de verdere voorbereiding van de uitvoering. De tweede tranche zonnevelden is nog niet afgerond. De gemeenteraad heeft besloten zich voorlopig niet nog uit te spreken over de ingediende plannen, behalve een positieve houding voor het plan Eikelenboom en park Het Laar.
Daarnaast blijven we onverminderd inzetten op zonne-energie op daken, en stimuleren actief dat bedrijven zonnepanelen op hun veelal grote daken plaatsen. We hebben ook geïnventariseerd op welke gemeentelijke gebouwen en parkeerplaatsen nog extra zonnepanelen kunnen komen, we zijn bezig met de stap naar uitvoering.
De productie van duurzame warmte voor het vervangen van aardgas verloopt moeizaam. Het project voor de opwekking van biogas in Varsseveld AgroGas is gestopt. AgroGas zou bij realisatie een groot deel van de aardgasvervanging die voor de gemeente nodig is voor zijn rekening nemen.
Daarnaast is en blijft een belangrijk aandachtspunt energiebesparing bij woningen en bedrijfsgebouwen. Voor particulieren is er het Agem Energieloket. Het energieloket verstrekt informatie en kan hulp bieden bij het verduurzamen van woningen. Er is een programma voor bedrijven samen met het AOD (Achterhoek onderneemt duurzaam).
Op verzoek van de gemeenteraad is een structureel en constructief gesprek op gang gekomen tussen "Burgerinitiatief Energie in de Oude IJsselstreek" (BEOIJ) en de gemeente. Doel is om te onderzoeken hoe het BEOIJ een bijdrage kan leveren aan een succesvolle energietransitie in onze gemeente.
De Regionale Energie Strategie (RES) is in september 2021 goedgekeurd door de raad en andere bestuursorganen. De RES 1.0 is hiermee vastgesteld. De RES gaat uit van een regionale opgave, en elke gemeente moet naar vermogen hieraan een bijdrage leveren. De gemeente Oude IJsselstreek heeft, in vergelijking met de andere gemeenten in de regio, al relatief veel zonnevelden en windmolens geselecteerd of in procedure en heeft daarom voor de periode tot 2030 vooral een opgave om extra zon op dak te realiseren.
Ook is een eerste visie gemaakt voor het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving in 2050; de Transitievisie Warmte. We stimuleren inwoners om hun woning aardgasvrij te maken. Vooralsnog gaan we nog niet inzetten op het aardgasvrij maken van hele wijken maar op het aardgasvrij-klaar maken van enkele wijken. De inzet is in eerste instantie vooral energie besparen en isoleren. Er zijn twee dorpen aangewezen waar we gaan starten met een wijkaanpak; in Silvolde en Varsseveld.
De regionale en gemeentelijke opgave voor de energietransitie is in 2016 gekwantificeerd. Regionaal is de herijking van het Akkoord van Groenlo gestart. Het resultaat wordt in 2022 verwacht.
TenneT heeft in september bekend gemaakt dat de teruglevering van duurzame opwekking voorlopig op slot gaat. Aangegeven wordt dat de groei van duurzame teruglevering inmiddels zo groot is dat knelpunten ontstaan op het hoogspanningsnet van landelijk netbeheerder TenneT. TenneT doet nu eerst onderzoek naar oplossingen, om ruimte te creëren in het volle elektriciteitsnetwerk, om het volle netwerk te "managen". Ook oplossingen voor op de langere termijn worden onderzocht. Duidelijk is dat het niet meer vanzelfsprekend is dat "nieuwe" opgewekte elektriciteit kan worden ingevoed. Voor kleinverbruikers, bestaande klanten of partijen die al een overeenkomst hebben verandert niets.
Tot slot is in 2021 aandacht gekomen voor energiearmoede. Door de sterk stijgende energiekosten in het najaar van 2021 hebben steeds meer mensen problemen met het betalen van de energierekening. De gemeenten krijgen van het Rijk een eenmalige uitkering om te besteden aan het tegengaan van de energiearmoede in de gemeente. De uitvoering vindt plaats in 2022 tot begin 2023.
3- (ver)Bouwen
Verbouwen betekent letterlijk werken aan panden die al bestaan, die hun plaats hebben in onze kernen. We zijn trots op wat we hebben, en daar zijn we zuinig op. We willen bestaande bebouwing beter benutten en effectiever gebruiken.
Daarom geven we met de nieuwe wooncriteria ruimte. Ruimte die zorgt voor een nieuwe dynamiek op de woonmarkt. Leegstaand vastgoed kan herontwikkeld worden tot woningen. Daarbij werken we vanuit kwaliteit, niet alleen vanuit een economisch perspectief. Dat doen we ook als we nieuwe woonruimte creëren. We gaan voor de juiste woning op de juiste plek, en daarbij kijken we ook naar geschikte onbebouwde ruimte. Zo kunnen we op gemeentelijke gronden bijvoorbeeld wonen in het groen realiseren. Voor jong en oud.
Door te kiezen voor deze aanpak, kiezen we er ook voor vaak te werken aan grond en stenen die niet in eigendom van ons als gemeente zijn. Dat betekent dat we er ook voor kiezen te werken in partnerschap met de omgeving. Dit geldt ook voor ontwikkelingen die over een heel gebied gaan, zoals het stroomgebied van de Oude IJssel. Hier faciliteren we goede ideeën en brengen we partners bij elkaar om in een groter perspectief een gebiedsontwikkeling te realiseren.
Mensen wonen langer zelfstandig thuis. Voor een deel van onze ouderen worden huis en tuin te groot om te onderhouden. Verhuizen naar een meer passende woning wordt vaak ervaren als een te grote stap. We denken dat het Knarrenhof concept wel een aantrekkelijke woonvorm kan zijn. Het is bedacht als oplossing voor die mensen die maximaal lang zelfstandig willen zijn, zonder afhankelijk te zijn van familie, vrienden of externe zorg. Deze woonvorm wordt steeds populairder. Het college gaat de behoefte nader onderzoeken en vervolgens kijken waar we een Knarrenhof kunnen realiseren.
G
In 2021 is de inzet voor het aanpakken van de woningmarkt verder geïntensiveerd. Ondanks de zeer krappe arbeidsmarkt zijn wij erin geslaagd om extra personeel aan te trekken. Dit gaat vaak om, al dan niet tijdelijke, externe inhuur. Daar zijn wij erg blij mee omdat dit ons in staat stelt om een groter aantal woningbouwplannen tegelijkertijd in behandeling te nemen en te begeleiden. Wij sturen hierbij wel op een steeds groter wordende verantwoordelijkheid voor de initiatiefnemers van woningbouwplannen. Dit is in de geest van de naderende Omgevingswet. Om zo efficiënt mogelijk de ambtelijke capaciteit in te zetten, krijgen plannen met meer dan vijf woningen voorrang op kleinere plannen. Zo krijgen we sneller meer woningen in procedure.
In 2021 is na het aanwijzen van de vijf uitleglocaties hiermee een start gemaakt. De startnotitie voor Varsseveld-West is intussen vastgesteld. Voor de uitleglocaties Varsseveld-Noord, Lenteleven en Biezenakker wordt daar nu aan gewerkt. De uitleglocatie Voorbroek (Terborg) ligt nog wat verder in de planning. In het derde kwartaal is de Visie op Wonen en Zorg 55+ vastgesteld, aan het uitvoeringskader wordt nu samengewerkt met onze maatschappelijke partners. Zo zorgen wij ervoor dat de veranderende woonbehoefte als gevolg van de vergrijzing goed opgevangen kan worden. Om de meest acute nood te lenigen worden pakt de gemeente de uitdaging op om 80 tot 100 tijdelijke flexwoningen te realiseren. Omdat deze met een tijdelijke vergunning mogelijk gemaakt worden, kan een verkorte procedure benut worden. Deze woningen vullen (deels) de piek in de behoefte die er nu is en het op gang komen van de verhoogde productie van reguliere woningen in. Daarnaast werken we actief aan de transformatie van de Wesenthorst naar een woonlocatie.
Voor alle woningbouwplannen geldt dat zij een proces doorlopen van ideevorming, principeverzoek/aanvraag, primaire toetsing aan ruimtelijk- en woningbouwbeleid, ruimtelijke procedure, vergunningaanvraag/verlening, bouwfase naar oplevering. Hiermee sturen wij op gewenste ontwikkelingen en leggen wij de nadruk op de bouw van woningen voor de prioritaire doelgroepen; (betaalbare) starters- en levensloopbestendige (senioren)woningen. We bevinden ons nu dus nog in een aanloopfase naar een fors hogere productie in de komende jaren. Er moet eerst ‘gezaaid’ worden, voordat er ‘geoogst’ kan worden. In een jaarlijkse rapportage voortgang woningbouw informeren we uw raad. De rapportage over 2021 komt in het eerste kwartaal 2022 beschikbaar.
Het aantal aanvragen en het aantal vergunde woningen, geeft vertrouwen om door te groeien naar de bouw van de gewenste aantallen en typen woningen in de komende jaren. We blijven daarbij extra aandacht houden voor de ‘juiste’ woning op de ‘juiste’ plek en spannen ons extra in voor woningen voor de prioritaire doelgroepen. Het is noodzakelijk deze ingezette lijn te bestendigen. Een succesvolle aanpak van de woningmarkt is kwestie van lange adem.