Voor u ligt de programmabegroting 2024-2027: “Koers houden maakt sterk!”
In ons coalitieakkoord en de vorige programmabegroting hebben wij onze ambitie uitgesproken om samen op weg te gaan naar een sterker Oude IJsselstreek. En die ambitie hebben wij onverminderd. De plannen die we de afgelopen jaren met elkaar hebben gemaakt, worden breed gedragen. Deze plannen gaan we uitvoeren en realiseren. Wij houden vast aan onze koers die we ruim een jaar geleden hebben ingezet.
Onze ambities
Onze ambities rond wonen, mobiliteit, vergroenen en verduurzamen, en een vitaal buitengebied zetten we door. We houden het tempo in de woningbouw hoog. De voorbereidingen voor de woningbouwlocaties de Tuit, Varsseveld-Noord, Biezenakker en Lenteleven vorderen gestaag. Naast de reguliere woningbouw is er ruimte nodig voor het huisvesten van aandachtgroepen; internationale werknemers, statushouders en vluchtelingen. We werken door aan de energietransitie, maar moeten tegelijkertijd ons aanpassen een het veranderende klimaat. De economie, bedrijvigheid, cultuur en onderwijs versterken we verder. Binnen onze mogelijkheden en verantwoordelijkheden geven we ruimte aan, en helpen we ondernemers om zo goed mogelijk dat te doen waar ze voor zijn: ondernemen en werk geven. De komende jaren investeren we in onderwijshuisvesting. Samen met scholen en kinderopvangorganisaties zetten we ons in voor inclusief onderwijs, gelijke kansen en onderwijs dichtbij huis.
We maken ons hard om een leefbare gemeente te zijn en te blijven. Het herstellen van bestaanszekerheid, het vergroten van kansengelijkheid en het makkelijker maken van gezond leven, zijn voor ons de belangrijkste maatschappelijke opgaven. We verlagen bijvoorbeeld stapsgewijs de drempel voor aanvragen voor minimaregelingen en vereenvoudigen de regels. Het is onze ambitie dat iedere inwoner zich kan blijven ontwikkelen, regie kan blijven voeren op het eigen leven en mee kan doen in de samenleving. We werken aan het verder verbeteren van onze dienstverlening en het versterken van de gemeentelijke organisatie. We investeren op verschillende manieren in grensoverschrijdende samenwerking met Duitsland. En we gaan voor een krachtige aanpak van ondermijning en ondermijnende criminaliteit.
Onze omgeving
We sluiten onze ogen niet voor wat er om ons heen gebeurt. We leven in een onrustige en onzekere tijd. Stijgende prijzen, de oorlog in Oekraïne, daling van koopkracht, onzekerheid rond klimaatontwikkeling en stikstof en toenemende spanningen in de samenleving. Wij begrijpen goed dat mensen zich zorgen maken. Om zichzelf, om hun kinderen, om hun toekomst. De val van het kabinet deze zomer maakt dat veel dingen in het land voorlopig stilliggen. Dat terwijl we niet kunnen stilstaan, niet nu. Juist vanwege die context houden we vast aan onze ambities, en aan onze koers, om op lokaal niveau waar we dat kunnen een verschil te maken voor onze inwoners.
Bestaanszekerheid is misschien wel het belangrijkste thema in de komende de Tweede Kamerverkiezingen. Daarbij gaat het om meer dan alleen het niet meer kunnen rondkomen. Het gaat ook om het hebben of kunnen vinden van een goede en betaalbare woning, om kansen en mogelijkheden op de arbeidsmarkt, in de maatschappij, om mee te kunnen doen, om je goed, gezond en geliefd te voelen. Alleen als die basis wordt geborgd, kunnen mensen groeien en zich verder ontplooien. Wij blijven ons hiervoor inspannen en hopen en verwachten dat het Rijk ons hier de komende jaren in zal steunen.
Financieel beeld
Financieel staat we er momenteel goed voor. De jaren 2024 en 2025 zijn positief en 2024 is structureel sluitend. Op de wat langere termijn zien we wel uitdagingen. De jaren 2026 en 2027 zijn fors negatief. Het kabinet heeft enige tijd geleden de financiering richting gemeenten zeer ingrijpend verlaagd. Niet alleen wij, maar elke gemeente in Nederland heeft daar last van. Dat is ook de reden dat op de VNG ledenvergadering de resolutie “Naar een rechtvaardig, duurzaam en solide meerjarig financieel perspectief’ met grote meerderheid is aangenomen, met als doel om het kabinet te bewegen met een oplossing te komen. Het advies van de VNG is:
- Presenteer voor 2024 en 2025 van de meerjarenraming 2025-2027 een sluitende begroting.
- Breng de lasten in de meerjarenramingen voor 2026 en 2027 in beeld, in de vorm van een realistische begroting. Baseer deze op het huidige takenpakket, de noodzakelijke investeringen, de inflatie, de stijgende rente, de ambities uit uw coalitieakkoord en geschatte mee- en tegenvallers. Naar verwachting zullen de meerjarenramingen 2026 en 2027 dan duidelijk tekorten aangeven.
Wij geven in deze begroting aan dat advies gehoor.
Woonlasten
De loon-, prijs- en rentestijgingen zijn flink hoog. Door de gestegen rente nemen de rioleringskosten fors toe. Bij de afvalstoffen zien we dat marktontwikkelingen ook leiden tot hogere tarieven. Dit maakt dat, met een bescheiden verhoging van de OZB met 1,5%, de totale woonlasten gemiddeld stijgen met 9,8%. We vinden dit gezien de omstandigheden aanvaardbaar, ook omdat we de woonlasten de afgelopen jaren maar zeer beperkt hebben laten stijgen.
