Programma 2: Een leefbare gemeente

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Een leefbare gemeente zijn en blijven in de toekomst; dat is waar wij ons hard voor maken! Dit is een uitdaging die wij samen met onze inwoners en maatschappelijke partners aan moeten en willen gaan. De druk op de zorg neemt toe, dat zien we doordat de arbeidsmarkt vergrijst en daarmee ook direct meer inwoners die ondersteuning hebben. De complexiteit van problematiek neemt toe. Onze cijfers tonen dat meer inwoners een beroep doen op inkomensondersteuning en schuldhulpverlening.

De oorzaak van deze ontwikkelingen is vooral aan te pakken door het herstellen van bestaanszekerheid, het vergroten van kansengelijkheid en het makkelijker maken van gezond leven. Dat zijn de belangrijkste maatschappelijke opgaven die we op dit moment voor ons zien. Vanuit het Rijk zijn er verschillende acties uitgezet om deze opgaven het hoofd te gaan bieden. Denk daarbij aan de afspraken in het Integraal Zorg Akkoord, het Gezond en Actief Leven Akkoord, de Hervormingsagenda Jeugd, het toekomstscenario Kind en gezinsbescherming en het Breed Offensief.

Deze bewegingen zien allemaal toe op meer gezondheid en betrokkenheid van inwoners en een integrale aanpak waarbij achterliggende problematiek, die vaak op verschillende leefgebieden (en verschillende wetten) ligt, adequaat wordt opgepakt. Hierdoor zal op termijn minder zorg en ondersteuning nodig zijn. Dit vraagt van ons allemaal (inwoners, zorgaanbieder en onszelf) een andere manier van kijken naar verantwoordelijkheden en rollen. We gaan hiermee aan de slag door de dialoog met onze inwoners en onze samenwerkingspartner te (blijven) voeren.

We leren door te doen en we vinden het belangrijk om ook inzichtelijk te maken wat we leren en hoe we dit vertalen naar beleid en de praktijk. We doen dit door middel van reflexieve monitoring in combinatie met datagedreven werken. Reflexieve monitoring richt zich op interactief leren en bijsturen, getoetst aan lange termijn ambities voor systeemverandering. In dit soort fundamentele veranderingen zijn er te veel factoren die invloed hebben op data waardoor data alleen geen goed inzicht geeft of de gewenste verandering wordt bereikt. De combinatie met reflexieve monitoring helpt om deze invloeden en veranderingen te herkennen en inzichtelijk te maken.

 

Wat geven we eraan uit? 
In totaal geven we binnen programma 2 ruim € 64 miljoen uit. In onderstaand overzicht is te zien waar het geld naar toe gaat.

Terug naar navigatie - Doelen en acties

-2.1 Inwoners ervaren een positieve gezondheid

Terug naar navigatie - -2.1 Inwoners ervaren een positieve gezondheid

Doelomschrijving 
Het is onze ambitie dat iedere inwoner kansrijk opgroeit, een leven lang leert, gezond leeft en regie voert op het eigen leven. Door onder andere de vergrijzing, de toename van (welvaart)ziektes en krapte op de arbeidsmarkt staat deze ambitie onder druk. Daarom is onze doelstelling om de door de inwoners ervaren goede gezondheid minimaal stabiel te houden. 

Termijn Middellang en lange termijn
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen

Portefeuillehouder(s)

Janine Kock, Marco Bennink, Ria Ankersmit

Taakveld

Meerdere

Context 
De komende decennia neemt de zorgvraag verder toe, met name door de vergrijzing. Door een groeiend tekort aan zorgpersoneel is het steeds moeilijker om nu en in de toekomst zorg te blijven leveren.  

We vinden dat iedereen ertoe doet en mee moet kunnen doen naar eigen mogelijkheden. Het uitgangspunt is dat inwoners verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen gezondheid door bewuster en gezonder te leven. Positieve gezondheid (preventie) en herstelvermogen (weerbaarheid) staan daarbij centraal. Wij geloven er in dat positieve gezondheid en herstelvermogen bijdragen aan het zo lang mogelijk onafhankelijk en zelfstandig blijven van inwoners en dat dit bijdraagt aan het vergroten van hun levensgeluk.

Als gemeente werken we vanuit de bedoeling. Daarbij organiseren we het zo dat inwoners en professionals niet belast zijn met de verschillende wetgevingen en hun financieringsstromen. De professional heeft de ruimte om echt te doen wat nodig is. 

Uitvoering 2025 

  • Met de uitvoering van het ‘Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) Plan van Aanpak Oude IJsselstreek 2024-2026’ werken we verder aan de beweging van ziekte en zorg naar gezondheid;
  • Door de implementatie van vijf ketenaanpakken (Kansrijke start, Aanpak overgewicht en obesitas jeugd, Gecombineerde Leefstijl Interventie, Welzijn op Recept en Valpreventie) leggen we nadrukkelijker de verbinding tussen het medisch en sociaal domein.
  • We evalueren de lokale gezondheidsagenda ‘Gezonde Kansen in Oude IJsselstreek 2021-2024’. In 2025 verschijnt waarschijnlijk een nieuwe landelijke nota gezondheidsbeleid. Deze landelijke nota werk we verder uit in een nieuwe wettelijk verplichte (regionale of lokale) gezondheidsagenda;
  • Met het Integraal Zorg Akkoord bouwen we via het Regioplan Achterhoek aan een Regionale Preventie Infrastructuur op vier thema’s: Gezond leven en preventie, Veerkrachtig ouder worden, Mentaal gezond en Prettig werken in zorg en welzijn.
  • Samen met het bouwteam (de specialistische aanbieders voor jeugd en Wmo) en de partners uit het voorliggende veld gaan we de sociale basis verder versterken. Vanuit een sterke sociale basis zien inwoners naar elkaar om en lossen ze hulpvragen met en voor elkaar op;
  • De domeinoverstijgende samenwerking met Azora en Sensire in het programma Samen Sterker Thuis borgen we. Daarmee vergroten we het bereik om inwoners zo lang als mogelijk zelfstandig thuis te laten wonen.
  • Vanuit het gedachtegoed ‘Health in all policies’ zoeken we actief de verbinding met andere beleidsterreinen en dan met name het fysieke domein. De inrichting van de omgeving heeft invloed op de gezondheid en leefstijl van inwoners. Zo werken we vanuit onze ‘Visie Wonen en Zorg’ samen met partners als Azora en Wonion aan zorgzame buurten en wijken.
  • We volgen de beweging via Reflexieve Monitoring om te volgen of we blijven werken vanuit de bedoeling.

Monitoring 
Het CBS, RIVM en de GGDén meten één keer per vier jaar de (zeer) goed ervaren gezondheid via de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. In 2022 is er één extra meting geweest vanwege COVID ‘19. Volgens de meest recente meting (2022) ervaart 69,8% van de inwoners in Oude IJsselstreek een (zeer) goede gezondheid. Ter vergelijking landelijk is dat 69,0% en in de Achterhoek is dat 71,1%.

Na een jarenlange stijging is de landelijke trend dat (onder andere door COVID’19 en de vergrijzing) de ervaren gezondheid aan het afnemen is. Bij de resultaten uit de volgende meting (2024) streven we er daarom na dat minstens 69,8% van de inwoners nog steeds een (zeer) goede gezondheid ervaart.

Als aanvulling op (landelijke) beschikbare databronnen maken we daarnaast gebruik van Reflexieve Monitoring. Bij deze wijze van monitoren staat voortdurend reflecteren en leren vanuit samenwerking en gelijkwaardigheid centraal.  

-2.2 Integrale aanpak Zorg en Veiligheid

Terug naar navigatie - -2.2 Integrale aanpak Zorg en Veiligheid

Doelomschrijving
In Oude IJsselstreek willen we kindermishandeling en huiselijk geweld zo veel mogelijk voorkomen.  Gebeurt het toch, dan werken we actief aan het stoppen ervan en aan duurzaam herstel van de veiligheid. Inwoners voelen zich gehoord, weten waar ze aan toe zijn (navolgbaarheid) en voelen zich gesteund. Zo streven we ernaar het huidige percentage beschermingsmaatregelen van 1,8% (van alle jeugdige in onze gemeente) te verlagen naar het landelijk gemiddelde van 1,1%. 

Termijn Middellang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s) Marco Bennink, Janine Kock, Mirjam Maasdam.
Taakveld Meerdere

Context
Al jaren zijn er verschillende rapporten met daarin zorgen over en verbetermogelijkheden van de aanpak van geweld in Nederland. Denk aan “geweld hoort nergens thuis”, “kwestie van een lange adem” en het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming. Oude IJsselstreek is hiermee aan de slag. In Oude IJsselstreek hebben we een bovengemiddeld aantal beschermingsmaatregelen . We zien kansen met de integrale aanpak zorg en veiligheid om escalatie (en daarmee beschermingsmaatregelen) te voorkomen, dit hebben we ook opgenomen in het Integraal Veiligheidsbeleid dat is vastgesteld door de raad. 

Uitvoering 2025

  • We versterken het Lokaal Team Jeugd, Wijkfunctionarissen/Wmo-consulenten, Stoer en we versterken de samenwerking met de (veiligheids-)partners.
  • Doorontwikkeling van de uitvoering van het convenant ‘ketenaanpak zorg en veiligheid jeugd en gezin Oude IJsselstreek 2023’.
  • We ontwikkelen en implementeren een nieuwe ketenaanpak zorg en veiligheid voor volwassen.
  • We zetten stap om invulling te geven aan het toekomstscenario kind- en gezinsbescherming (0-100).

Monitoring
We meten de voortgang op deze doelstelling onder andere aan de hand van de volgende indicatoren: 

  • Aantal unieke jeugdigen met een jeugdbeschermingsmaatregel.
  • Aantal huisverboden in de gemeente.
  • Aantal meldingen Veilig Thuis
  • Aantal veiligheidsplannen door Buurtzorg Jong in relatie tot het aantal verzoeken tot bespreking op de jeugdbeschermingstafel en het aantal onderzoeken door de Raad voor de Kinderbescherming en het aantal jeugdbeschermingsmaatregelen.

-2.3 Wonen doe je thuis

Terug naar navigatie - -2.3 Wonen doe je thuis

Doelomschrijving
Jeugdigen groeien zo thuis mogelijk op: minder instroom in verblijfsvoorzieningen omdat ouders in staat zijn om jeugdigen thuis op te voeden. Jeugdigen die toch een verblijfsvoorziening nodig hebben kunnen zo snel als mogelijk naar huis.

Termijn Middellang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s) Marco Bennink
Taakveld Meerdere

Context
In 2019 is in Oude IJsselstreek met de bestuursopdracht ‘transformatie in de hulp voor jeugd en gezin’ een impuls gegeven aan de transformatie van de jeugdhulp. In het coalitieprogramma ‘Oude IJsselstreek maakt samen sterk’ is vastgelegd dat we deze transformatie voortzetten met de visie ‘naar het hart van de beweging’ als basis. Landelijk is met de Hervormingagenda Jeugd deze richting ook bekrachtigd. 

Uitvoering 2025

  • Met het bouwteam bouwen we verder aan het vormgeven van hulp rondom het gezin.
  • Intensiveren van de samenwerking tussen het Lokaal Team (Buurtzorg Jong) en de jeugdbescherming (GI’s).
  • We sturen op versterken van de thuissituatie naast de inzet van een verblijfsvoorziening.
  • We maken afspraken met zorgaanbieders over de inzet op in-, door-, en uitstroom.
  • We bekijken alle dossiers van jeugdigen in een verblijfsvoorziening en onderzoeken – out of the box – mogelijkheden om thuis te wonen. 

Monitoring
We monitorende volgende indicatoren:

  • Het aantal jeugdigen in een verblijfsvoorziening.
  • Het aantal jeugdigen dat gedurende het jaar naar een minder zware verblijfsvoorziening.
  • Het aantal jeugdigen dat instroomt in verblijfsvoorzieningen.
  • Het aantal jeugdigen dat teruggaat naar het gezin van herkomst.  

-2.4 Groter bereik minimabeleid

Terug naar navigatie - -2.4 Groter bereik minimabeleid

Doelomschrijving
Alle inwoners krijgen de ondersteuning en vergoeding die zij nodig hebben en waar zij recht op hebben. Door de beleidsregels en uitvoeringsregels te vereenvoudigen zijn de minimaregelingen makkelijker te begrijpen voor inwoners die daar recht op hebben. De drempel voor het aanvragen wordt verlaagd, aanvragen kunnen worden gecombineerd en vergoedingen zijn passend. Dit maakt het gebruik groter.

Termijn Middellang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen  
Portefeuillehouder(s) John Haverdil
Taakveld 6.3 Inkomensregelingen

Context
De beleids- en uitvoeringsregels zijn vereenvoudigd. Bij een aanvraag kijken we niet meer alleen naar wat gevraagd wordt, maar we gaan direct beoordelen of de aanvrager ook voor andere (jaarlijkse) vergoedingen/tegemoetkomingen in aanmerking komt. Ook gaan we voor volgende jaren beoordelen of de inwoner nog steeds in aanmerking komt voor één of meerdere regelingen. Als de situatie niet is veranderd, kennen we toe zonder aanvraag. We gaan uit van vertrouwen.

Uitvoering 2025

Naast de standaard dienstverlening waarbij we de inwoner in beeld hebben en houden, passende trajecten bieden en het versterken van het netwerk zal de focus in 2025 op de volgende punten liggen:

  • Doorontwikkeling van de dienstverlening aan inburgeraars 
  • Inzet van loopbaanbegeleiding aan Oekraïners
  • Actieve deelname aan het te ontwikkelen Regionaal Werkcentrum
  • Verdiepen van de samenwerking met onderwijspartners en intermediairs
     

Monitoring

  • Iedere inburgeraar heeft een traject ter ondersteuning van de inburgering
  • Het percentage werkende Oekraïners is in beeld
  • Meer inwoners maken gebruik van de dienstverlening van onderwijspartners en intermediairs

-2.5 Participeren voor iedereen

Terug naar navigatie - -2.5 Participeren voor iedereen

Doelomschrijving
Elke inwoner met inkomensondersteuning of een ondersteuningsvraag rondom participatie in de maatschappij ontvangt ondersteuning en begeleiding om zo op het hoogst haalbare niveau te participeren in de samenleving.

Termijn Kort
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s) John Haverdil
Taakveld 6.5 Arbeidsparticipatie

Context
Stoer is opgericht om iedereen mee te laten doen in de maatschappij. Hierbij staan de mogelijkheden, competenties en wensen van de inwoner centraal. Stoer is laagdrempelig benaderbaar en biedt ondersteuning aan inwoners passend bij de behoefte van de inwoner.
Bij het bieden van ondersteuning wordt gekeken naar de hele situatie van de inwoner en wordt, indien nodig, geschakeld met andere in- en externe partijen. Denk aan WMO, schuldhulpverlening en sociaal werk.
Het doel is om de inwoners te ondersteunen in hun ontwikkeling om zo te kunnen participeren op het voor hun hoogst mogelijke niveau. Dit varieert van deelname aan sociale activiteiten, mantelzorg, vrijwilligerswerk, betaald werk met ondersteuning of regulier betaald werk.

Uitvoering 2025

  • Loopbaanbegeleiding;
  • Het goed in beeld houden van de inwoners;
  • Bieden van passende trajecten aan de inwoner, denk aan coaching, groepsgewijs trainen, scholing, werkervaringsplaatsen, etc.
  • Stoer sluit aan bij regionale projecten vanuit de arbeidsmarktregio om een brede dienstverlening aan te kunnen bieden, passend bij de visie van Stoer;
  • Stoer en het lokale bedrijfsleven gaan we verder aan elkaar verbinden om kansen voor inwoners te creëren. 

Monitoring

  • In een Klanttevredenheidsonderzoek vragen we inwoners of onze inzet laagdrempelig en passend bij de inwoner is;
  • Iedere inwoner met inkomensondersteuning heeft een traject en een activiteit;
  • Iedere inwoner met een ondersteuningsvraag heeft een activiteitenplan.

Raadsplanning

Terug naar navigatie - Raadsplanning
Onderwerp Kwartaal Horend bij doel
Voortgang Buurtzorg Jong Q1 en Q3 Inwoners ervaren een positieve gezondheid
Lokale inkoop Jeugd en Wmo Q1 Inwoners ervaren een positieve gezondheid
Voortgang IZA/GALA Q1 Inwoners ervaren een positieve gezondheid
Voortgang uitvoering Stoer Q2

Groter bereik minimabeleid en re-integratie 

Participeren voor iedereen

Regionale inkoop Jeugd en Wmo Q2 Wonen doe je thuis
GGD  Q2 Inwoners ervaren een positieve gezondheid
Stadsbank Oost Nederland  Q2 Groter bereik minimabeleid
Veilig thuis Q2 Integrale aanpak zorg en veiligheid
Verordening Sociaal Domein Q4