De huidige meerjareninvesteringsbegroting, inclusief de restantkredieten uit 2021 en de laatste verwachtingen vanuit de grondexploitatie, is hieronder opgenomen. Nieuwe investeringen of waar bijzonderheden zijn, zijn met blauw gearceerd en van een toelichting voorzien. In deze begroting is geen rekening gehouden met eventuele prijsstijgingen.
Nieuwe investeringen
Voor de nieuwe investeringen zijn de kapitaallasten nog niet doorberekend in de cijfers in deze voorjaarsnota. Dit wordt meegenomen in de voorbereiding voor de begroting 2023-2026.
Aanvulling jaarschijf 2026 structurele investeringen
Een aantal investeringen zijn structureel van aard. Daarom wordt in de begroting de nieuwe jaarschijf 2026 aangevuld met een gelijk bedrag als de voorgaande jaarschuiven. Dit betreft “Vervanging voertuigen buitendienst”, “Reconstructie infrastructuur” en “Vervanging/relining vrijvervalriolering”.
Gemeente bouwkundige aanpassing
We werken al geruime tijd hybride. Corona heeft hier een versnelling in gebracht. Doordat veel collega’s in die periode thuis werkten, hebben we niet eerder kunnen onderzoeken wat de behoefte was om in het gebouw om goed mogelijk individueel - en samen te kunnen werken. De herinrichting van onze kantoren is daarom niet eerder uitgevoerd. Gebleken is dat het gemeentehuis focuswerken en samenwerken onvoldoende faciliteert. Ons gebouw moet faciliterend zijn aan het werk dat we met zijn allen doen. Goede facilitering leidt tot gezondere en vitalere medewerkers. Dit zorgt voor lager verzuim en betere resultaten. Het zijn van een ontwikkelgemeente vraagt veel van onze collega’s. Vanuit goed werkgeverschap zorgen wij dat onze collega’s goed hun werk kunnen doen onder optimale omstandigheden. Alleen dan halen we het beste uit ons menselijk kapitaal. We zullen daarom een aantal interventies moeten doen om hybride (samen)werken beter te faciliteren. We doen dit door bestaande ruimtes meer aan te laten sluiten bij de behoefte van onze collega's.
IKC’s
Voor de IKC’s Gendringen en Silvolde geven we alvast een winstwaarschuwing af voor prijsontwikkeling. Het is op dit moment niet goed te kwantificeren. De tijdens de uitvoering geldende marktprijzen bepalen de kosten. Hierbij spelen de fors gestegen bouwkosten een rol in relatie tot de reeds geplande investeringen en in de meerjarenraming opgenomen investeringsbedragen op basis van de normbedragen. Hogere investeringskosten leiden tot hogere kapitaallasten en daarmee tot een groter beslag op de begroting. Momenteel is, mede in relatie tot het nieuwe IHP, nog niet te zeggen welke financiële gevolgen dit heeft.
De kaderstelling voor de ontwikkeling van deze IKC’s heeft alleen betrekking op het gebouw en, schoolpleinen maar niet op mogelijk infrastructurele aanpassingen rondom dit gebouw. In Gendringen is wel de verwachting dat er ten aanzien van de parkeer- en verkeersituatie aanpassingen zullen moeten plaatsvinden. Ook wordt nog onderzocht of er nog aanpassingen nodig zijn qua riolering en aansluitingen GWL. In de begroting 2023 zijn hier nog geen budgetten opgenomen; hoogte is namelijk nu nog niet te bepalen maar wel iets om rekening mee te houden Bij de planvorming IKC Silvolde zal nog een stedenbouwkundig onderzoek plaatsvinden maar ook daar is de verwachting dat extra budgetten gevraagd zullen worden om de omliggende parkeer- en verkeersituatie etc. aan te passen aan de nieuwe situatie. Ook hier een winstwaarschuwing dus.
Ventilatiemaatregelen scholen
SUVIS tranche 2022: er zijn 5 nieuwe aanvragen ontvangen en cofinanciering moet daarvoor geregeld worden. Het gaat om een totaal investeringsbedrag van € 500.000, waarbij het Rijk 30% financiert. Als we de cofinanciering op dezelfde wijze regelen als de eerste tranche dan financiert de gemeente 20% = € 100.000. Dit bedrag is nog niet in de begroting opgenomen. Het kan zijn dat de projecten door de scholen in 2022 uitgewerkt worden, maar er is in de subsidieregeling ook ruimte om het later te doen We verwachten dat de energiekosten stijgen, die kosten zijn voor de scholen zelf, maar we helpen met duurzaamheidsscan en toekomstbestendig maken van gebouwen.
Vitale en toekomstgerichte schoolgebouwen
Gemeenten en schoolbesturen zijn samen verantwoordelijk voor goede huisvesting van scholen. Als basis dient hiervoor het integraal huisvestingsplan (IHP). Er wordt gewerkt aan een nieuw integraal IHP in 2023 met afspraken voor nieuwe investeringen in schoolgebouwen. De huidige schouw van de gebouwen leidt mogelijk tot een andere investeringsvolgorde en wellicht heeft het ook gevolgen voor brede maatschappelijke voorzieningen zoals in Etten.
Speelruimteplan
Een nieuw speelruimteplan ‘Samen naar buiten in Oude IJsselstreek’ is klaar. In dit speelruimteplan ligt de nadruk niet op de traditionele speelplek met schommel en wipkip voor onze jonge inwoners. De nadruk ligt op de extra betekenis die speelruimte heeft als: ravotgroen en natuurlijk spelen en als klimaatbestendige, centrale ontmoetingsplek in de wijk waar jong maar zeker ook oud(ers) vriendschappen sluiten. Er is meer aandacht voor sportmogelijkheden en inclusiviteit voor jong en oud bij de inrichting van speelplekken en speelbuurten oftewel we werken aan een beweegvriendelijke openbare ruimte.
Grondaankopen
In oktober 2021 heeft de raad een mandaat afgegeven voor grondaankopen van in totaal € 7,5 miljoen in het plangebied Varsseveld West.
Lokaal energiefonds
In de investeringsbegroting is een bedrag van € 1,2 miljoen opgenomen voor een “lokaal energiefonds”. Met raadsbesluit van februari 2022 is uit deze post een bedrag van € 500.000 beschikbaar gesteld voor het Ontwikkelfonds Energiecoöperaties. Dat betekent dat nog € 700.000 resteert. De raad heeft in december 2021 een motie “Isoleren, isoleren, isoleren” (dec. 2021, raad) aangenomen. In deze motie wordt onder meer opgeroepen een gemeentelijk subsidiefonds voor energiebesparende maatregelen te onderzoeken. Met het oog op de totale investeringsopgave moet concern breed een nadere afweging worden gemaakt in hoeverre deze revolverende middelen als subsidie verstrekt gaan worden.
Tijdelijke woningen
Bij de begrotingsbehandeling 2022-2025 heeft de raad de motie “Uitvoering woonplan” ten behoeve van de realisatie van tijdelijke woningen aangenomen en daarvoor een bedrag ter beschikking gesteld van € 10 miljoen. De exacte uitwerking is nog onderhanden en kan leiden tot een lager investeringsbedrag, maar voor de investeringsbegroting houden we voor dit moment rekening met dit investeringsbedrag.
Grondexploitatie
De verwachte kasstromen van de huidige grondexploitaties zijn in het overzicht opgenomen. Investeringen voor eventuele nieuwe ontwikkelingen, zoals grondaankopen en kosten voor bouw- en woonrijp maken, zijn hier niet in meegenomen.
Gevolgen voor leningenportefeuille
Verloop leningenportefeuille
Het totaal van de huidige investeringsbegroting is afgerond zo’n € 20 miljoen meer dan in de meerjarenbegroting 2022-2025 is verwerkt. Dit komt met name door de verwerking van nieuwe grondaankopen van € 7,5 miljoen, het budget van € 10 miljoen voor tijdelijke woningen en een aantal vanuit eerdere jaren doorgeschoten investeringen. Daar staat tegenover dat de leningenportefeuille eind 2021 zo’n € 3 miljoen lager is dan verwacht, met name vanwege het doorschuiven van een aantal investeringen. Een voorlopig en globaal beeld van het verwachte nieuwe verloop van de leningenportefeuille is daarmee als volgt:
Relatie met wet FIDO
Volgens de wet Fido mogen de aflossingen van langlopende leningen (en renteherzieningen, maar omdat we die niet hebben laten we die verder buiten beschouwing) jaarlijks niet meer zijn dan 20% van het begrotingstotaal. Het doel hiervan is het beperken van renterisico’s. Dat betekent voor ons dat onze jaarlijkse aflossingen maximaal een kleine € 22 miljoen kunnen zijn.
We voorzien op dit moment dat we voor de jaarschijven 2023 en 2024 over deze grens heengaan. Dit komt enerzijds door de hogere investeringen en anderzijds doordat we hierbij uitgaan van leningen die worden afgelost in een periode van 10 jaar, zoals de laatste jaren gebruikelijk.
In aanloop naar de begroting 2023-2026 zullen we daarom nader moeten bekijken op welke wijze we binnen de grenzen van de wet FIDO blijven. Het is denkbaar dat de investeringsbegroting wordt herijkt en/of getemporiseerd en dat we nader kijken naar de duur van de nog af te sluiten leningen.