Programma 3: De werkende gemeente

Doelomschrijving
Economische groei faciliteren in alle sectoren, met specifieke aandacht voor de thema’s energie, onderwijs en arbeidsmarkt.  

Termijn	Middellang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s)	Hiddinga
Taakveld	3.1 Economische ontwikkeling

Context
Het faciliteren van duurzame economische ontwikkeling is een belangrijke manier om op verschillende terreinen de brede welvaart te versterken. We kijken daarbij, conform het coalitieakkoord en de geactualiseerde Economische Beleidsvisie, naar meerdere aspecten van verschillende economische sectoren. Dat zijn: toerisme, industrie en bedrijventerreinen, versterken van compacte, toegankelijke en groene winkelcentra, de agrarische sector en de energietransitie inclusief netcongestie. Voor dat laatste geldt dat het bedrijfsleven moet en ook wil verduurzamen. Eén van de mogelijkheden om dat te doen is het produceren en gebruiken van lokaal opgewekte waterstof. We volgen dat dossier met interesse en als er kansen komen faciliteren we die zo goed mogelijk.

Tegelijkertijd zorgt netcongestie ervoor dat grootverbruikers niet aangesloten kunnen worden totdat de netbeheerders het energienet op orde hebben. Voor bijvoorbeeld bedrijventerrein Het VIP is dat op de traditionele manier niet eerder dan 2033. Dat heeft een negatief effect op allerlei projecten, ontwikkelingen en ambities en dus zullen we in 2026 keuzes maken, maximaal meewerken met netbeheerder Liander en kijken naar eventuele alternatieven. We streven ernaar Het VIP in 2026 bouwrijp op te leveren.

De economische ontwikkelingen staan niet op zichzelf, maar hangen nauw samen met onze inzet om andere doelstellingen op verschillende beleidsvelden te bereiken. Zo hangt de aanwezigheid van voldoende werkgelegenheid nauw samen met bijvoorbeeld voldoende woningbouw, goede bereikbaarheid en een aantrekkelijk voorzieningenniveau. 
Op de arbeidsmarkt zit in onze regio een grote uitdaging vanwege de pensioengolf, vergrijzing en economische dynamiek. Gemeente Oude IJsselstreek wil haar steentje bijdragen aan de werkgelegenheid. We richten ons daarbij met name, maar niet uitsluitend, op de sectoren zorg en techniek omdat daar de meeste werkgelegenheid in gelegen is. Dit doen we regionaal door deel te nemen aan de Regiodeal en de thematafel Onderwijs en Arbeidsmarkt. Dat vullen we lokaal aan met additionele afspraken met onderwijsinstellingen als AT-Techniekopleidingen.
We participeren binnen het SHII en ondersteunen daar waar dit gewenst is activiteiten die door CIVON georganiseerd worden. De wens is dat we studenten nog meer weten te binden aan de OIJ, we verkennen samen met 3-O-partners of het bieden van een campus-achtige verblijfsaccommodatie hieraan kan bijdragen.
Allemaal met het doel om bij te dragen aan een gezonde arbeidsmarkt. 

Uitvoering 2026
Uitgangspunt bij ons handelen is dat we de duurzame economische ontwikkeling bevorderen. 

• Bedrijventerreinen  
  In 2024 is het Regionaal Programma Werklocaties (RPW) vastgesteld. Dit leidt tot uitvoering zowel op lokaal als op West Achterhoek-niveau.  
  Bij de lokale uitvoering kijken we enerzijds naar bestaande bedrijventerreinen. Na het toekomstbestendig maken van de IJsselweide gaan we kijken naar een aanpak voor Hofskamp Zuid.
  Anderzijds betreft dat het, ondanks de netcongestie, doorzetten van de werkzaamheden voor de ontwikkeling van het Varssevelds Industrie Park (VIP). We onderzoeken hier alternatieve vormen van energieopwek. Bij Het VIP gaat het om het bouwrijp maken in 2026. 
  Ook volgt er een vervolg op het RPW om ook op de langere termijn aan de ruimtebehoefte op West Achterhoekniveau te kunnen voldoen. Dit moet leiden tot besluitvorming in de gemeenteraden van West Achterhoek over het ontwikkelen van een regionaal bedrijventerrein als aanvulling op DocksNLD in Montferland en het A18 Bedrijvenpark in Doetinchem. 
  Ook onderzoeken we de mogelijkheid tot uitbreiding van De Rieze, om de lokale vraag vanuit met name Ulft en Terborg te faciliteren.
  Besluitvorming rondom de RPW-locatie en Rieze II wordt in 2e helft van 2026 verwacht.
• Compacte, toegankelijke en groene winkelcentra
  De gemeenteraad van Oude IJsselstreek heeft het Kader Klimaatadaptieve Kernen vastgesteld. In 2026 gaan we de prioritaire te verbeteren locaties aanpakken.
  Als een gekozen kern een winkelcentrum heeft, nemen we in de plannen ook de gewenste verbeteringen mee die leiden tot een aantrekkelijker kernwinkelgebied.
  Wij sluiten hierbij aan bij de inzet vanuit Programma 1, Doel 1.5, Klimaatadaptieve kernen.  
  We werken op een aantal manieren toe naar compacte, toegankelijk en groene centra. Belangrijk onderdeel daarvan zijn de aanloopstraten van de drie winkelkernen Ulft, Terborg en Varsseveld en in mindere mate ook Gendringen. 

Monitoring
De gewenste ontwikkeling van een bedrijventerrein in West Achterhoek zal via het reguliere raadsproces behandeld worden.  

Doelomschrijving

We willen een vitaal buitengebied in stand houden.  Onderdeel van een vitaal buitengebied is ook de economische potentie van dat buitengebied.
Door ondernemers te informeren en te communiceren over de mogelijkheden die er zijn vanuit de verschillende overheden, ondersteunen we ondernemers op maat. 

Termijn	Middellang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s)	Ankersmit
Taakveld	3.1 Economische ontwikkeling

Context
Agrarische ondernemers en het daarmee verbonden economisch ecosysteem in de gemeente en de regio zijn een belangrijke drager van het buitengebied.
Waar circa 5 procent van de werkgelegenheid in onze gemeente in deze sector te vinden is, wordt ruim 80 procent van het grondgebied in Oude IJsselstreek agrarisch gebruikt en is het daarom een belangrijk ruimtelijk en sociaaleconomisch onderdeel van het buitengebied.
De sector is aan grote en complexe ontwikkelingen onderhevig waar we als gemeente niet bepalend in zijn. Want net als bij de andere sectoren, zoals toerisme, detailhandel en industrie zijn ook hier de ondernemers primair aan zet. Zij gaan over de invulling van bijvoorbeeld hun bedrijfsactiviteiten en opvolging. Daarbij zijn Europees, Rijks- en provinciaal beleid (juridisch) leidend, waarbij het nog steeds afwachten blijft waar het Rijk mee gaat komen. 
Tegelijkertijd zien we in het buitengebied een snelle demografische verandering waarbij enerzijds veel agrariërs op leeftijd zijn en anderzijds veel nieuwe inwoners er voor de rust en ruimte willen gaan wonen.
 
In 2024 is al gekeken waar wij als gemeente aanvullend op Europees, Rijks- en provinciaal beleid agrarische ondernemers met een maatwerkaanpak kunnen faciliteren. 

Door middel van (gevoerde) keukentafelgesprekken is al een deel van de vragen van de agrarische sector in beeld. Bij de grote opgaven die op de sector afkomen (bijv. derogatie die stopt) twijfelen veel ondernemers aan de toekomst, en het voortbestaan van hun bedrijf. Met de faciliterende en verbindende rol die de gemeente op zich kan nemen kijken we naar de mogelijkheden die passen in de plannen van de individuele agrarische bedrijven. We kijken breder dan de bedrijfsactiviteiten die er altijd plaats hebben gevonden, zodat er een basis wordt gelegd voor het toekomstbestendig maken van het bedrijf en de leefbaarheid van het buitengebied.

Uitvoering 2026
Het voeren van keukentafelgesprekken door de accountmanager agrarisch blijft van groot belang. Een deel van de vragen is in beeld. In 2026 gaan we verder met contacten leggen met agrarische bedrijven waar we nog niet zijn geweest en het onderhouden van de reeds gelegde contacten.

Bij de toekomstplannen van de ondernemer proberen wij daar waar mogelijk te faciliteren. Uiteindelijke keuzes voor de toekomst van een bedrijf liggen uiteraard bij de ondernemer zelf. 

Monitoring
We blijven inzetten op maatwerk. Elk agrarisch bedrijf heeft zijn eigen vragen en eigen ideeën.
Hierbij is het belangrijk dat er niet gekeken wordt naar hoe een bedrijf er nu uit ziet, maar naar waar het bedrijf zelf zijn toekomst in ziet, en hoe de gemeente daarbij kan helpen. 

Doelomschrijving
Mensen die op de vlucht zijn voor oorlog of onderdrukking moeten bescherming kunnen krijgen. Daarom huisvesten we asielzoekers, statushouders en Oekraïense vluchtelingen overeenkomstig de regionale afspraken.

Termijn	Kort
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s)	Werger, Haverdil
Taakveld	6.1 Samenkracht en Burgerparticipatie

Context
Mensen die op de vlucht zijn voor oorlog of onderdrukking moeten bescherming krijgen en ondersteuning in het proces van integratie ten einde dat ze zelfredzaam zijn en volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving. Ook de Achterhoek en de gemeente Oude IJsselstreek nemen hierin hun verantwoordelijkheid. Op de Provinciale Regie Tafel zijn afspraken gemaakt over de Achterhoekse aanpak voor de huisvesting van vluchtelingen in onze regio. 
Het college heeft op 26 juni 2023 ingestemd met deze Achterhoekse aanpak.
Hierin is vastgelegd dat de gemeente Oude IJsselstreek ruimte zoekt voor de opvang van 500 asielzoekers en statushouders. Door de raad is dit aantal bijgesteld naar 448 (waaronder maximaal 368 asielzoekers). Onderdeel daarvan is het huisvesten van 60 statushouders per jaar (taakstelling) en 275 Oekraïense ontheemden (opgave). 

De gemeente is samen met de woningcorporatie verantwoordelijk voor voldoende aanbod van betaalbare woningen voor álle doelgroepen. Dit gaat over de huisvestingsopgave die belegd is in Programma 1, paragraaf 1.3.

Zoals elke gemeente worstelt ook Oude IJsselstreek met krapte op de woningmarkt. We moeten daarom creatief zijn in het oplossen van dit vraagstuk. Dat vraagt nadrukkelijk de samenwerking tussen alle betrokken partners. Gezamenlijk moeten oplossingen gezocht worden zodat zowel de huidige inwoners als vluchtelingen, waaronder statushouders, gehuisvest kunnen worden. Kamergewijze verhuur, mixen van doelgroepen met behoud van leefbaarheid, inzetten op flexwoningen of tiny houses, woningsplitsing en zelfs het opkopen en verbouwen van (grote) panden kan daarbij niet onbesproken blijven. Het is echter niet alleen een huisvestingsvraagstuk. Ook de sociale context vraagt nadrukkelijk aandacht. Immers onderwijs, zorg, Wmo, jeugdhulpverlening, werk etc. moet toegankelijk zijn en blijven voor iedereen, ondanks de toename van het aantal inwoners als gevolg van de verschrikkingen van oorlog en onderdrukking elders.

Uitvoering 2026
De verwachting is dat de taakstellingen in 2026 vergelijkbaar zijn met 2025. De gemeente zal bij het behalen van alle 3 de taakstellingen in nauwe samenwerking met onze maatschappelijke partners een actieve rol blijven spelen. We vangen in 2026 nog geen asielzoekers op. De realisatie van een asielzoekersdorp is niet voorzien voor 2028.

Monitoring
De taakstelling voor de gemeente is behaald.

Doelomschrijving
Oude IJsselstreek is een gemeente waar het prettig wonen, werken en recreëren is. Een impuls in toerisme en recreatie zorgt niet alleen voor banen en bestedingen bij lokale ondernemers, maar levert ook een bijdrage aan het behoud van onze voorzieningen.
We gaan daarom onze toeristische ondernemers helpen en uitdagen zowel het aanbod te verbreden als nieuwe doelgroepen te bedienen.  

Termijn	Middellang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s)	Haverdil
Taakveld	3.4 Economische promotie

Context
In de beleidsnotitie 'recreatie en toerisme' en in de cultuurnota hebben we beschreven dat we meer veelzijdigheid en onderscheidend vermogen willen toevoegen aan het toeristisch, cultureel en recreatief aanbod. Daarmee kunnen (maatschappelijke) ondernemers de huidige doelgroepen beter bedienen en spreken we nieuwe doelgroepen aan. 
We vinden het van belang dat we door een sterke lokale inkleuring en positionering de eigen identiteit van Oude IJsselstreek benadrukken. We doen dat onder andere door onze lokale marketing en acquisitie mee te laten liften op het regionale 'merk' Achterhoek, dat door Achterhoek Toerisme wordt gepromoot, en door bij te dragen aan de regionale marketing van de Achterhoek. Daar zijn we immers onderdeel van. 

Wij bevorderen de innovatie en samenwerkingskracht van de vrijetijdssector, via Stichting Toerisme en Recreatie Oude IJsselstreek (STROIJ). Deze zet zich in voor kennisdeling en arrangementontwikkeling en organiseert thematische netwerkbijeenkomsten voor de lokale ondernemers. Ook met de inzet van de Saxion Kennis- en Innovatiewerkplaats werken studenten samen met ondernemers kansrijke thema’s voor arrangementen, producten en diensten verder uit. 

Uitvoering 2026:  
Marktbenadering waterrecreatie 
In 2025 is op basis van de 'visie waterrecreatie' een onderzoek uitgevoerd naar het potentieel dat waterrecreatie te bieden heeft op-, in- en naast de Oude IJssel. 
We zetten in 2026 de stap om het recreatieve aanbod uit te breiden en nieuwe doelgroepen aan te trekken. Daarbij zijn we als gemeente afhankelijk van de medewerking van het Waterschap. 

Camperplekken
We realiseren één of meerdere camperplekken aan de Oude IJssel.

Monitoring
Er vinden gesprekken met marktpartijen plaats over de mogelijkheden van waterrecreatie.
Elementen uit de visie waterrecreatie werken we met potentiële geïnteresseerde marktpartijen uit.

Doelomschrijving
We versterken kunst en cultuur in de samenleving omdat het een belangrijke rol speelt bij het verbeteren van de fysieke en mentale gezondheid van onze inwoners en bij het versterken van sociale cohesie.

Termijn	Middel
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s)	Kock
Taakveld	5.3 Cultuurpresentatie, -productie en -participatie

Context

Cultuurregio
De Achterhoek is een door het ministerie van Onderwijs Cultuur & Wetenschappen benoemde Cultuurregio. Dat maakt de Achterhoek landelijk zichtbaar, en we nemen deel aan regionale en landelijke netwerken (zoals het landelijk Cultuurregio-overleg). 
Ook krijgen we financiering voor cultuureducatie en participatie met name gericht op jongeren. 
We zetten ons in voor betere regionale samenwerking tussen gemeenten en organisaties in de Achterhoek om de culturele infrastructuur in de regio toekomstbestendig te maken. Deze professionele basis is nodig voor ‘Cultuur in de breedte’ zoals de amateurkunst en cultuureducatie.

Onderwijs
Cultuureducatie draagt bij aan historisch besef en daagt leerlingen uit zichzelf te ontdekken. Cultuureducatie stimuleert bovendien een creatieve en onderzoekende houding. Daarom werken we, onder andere door de inzet van onze cultuurcoach, aan de kwaliteit en borging van cultuureducatie binnen het basisonderwijs en aan een doorlopende leerlijn, ook naar het voortgezet onderwijs. Daarnaast zorgen wij voor muziekonderwijs buiten de scholen door het aanbod van Amphion Muziekschool en muziekvereniging Jubal.

Verenigingsleven
Ons verenigingsleven is het cement van onze samenleving. Onze verenigingscoach voor sport en cultuur én onze cultuurmakelaar adviseren hen bij de te maken keuzes voor de toekomst. We zetten cultuuractiviteiten in om mensen actief deel te laten nemen aan de samenleving en we ontwikkelen of sluiten aan bij lokale en regionale gezondheidsprogramma’s. Dit moet leiden tot een toekomstbestendige culturele infrastructuur. 

Openbare Ruimte
Kunst in de openbare ruimte maakt de gemeente mooier en herkenbaar, het vertelt een verhaal en maakt een plek interessanter. De verhalen en de objecten zijn ook voor bezoekers en toeristen interessant en daarom bij uitstek geschikt om aan fiets- of wandelroutes te koppelen. 

Uitvoering 2026

• We voeren het Bestuurlijk Akkoord Cultuur & Erfgoed Achterhoek uit. Om uitvoering te geven aan de doelen uit dat bestuurlijk akkoord hebben we een regionale kwartiermaker aangesteld. 
• We zijn lid en penvoerder van het Cultuur -en Erfgoedpact Achterhoek (CEPA). In 2026 geven we uitvoering aan het CEPA-uitvoeringsprogramma. Daarbij richten we ons specifiek op de doelgroepen ouderen en jongeren. De uitvoering in de regio Achterhoek gebeurt door verschillende maatschappelijke en culturele organisaties.
• We inventariseren en actualiseren onze kunstcollectie, en maken een plan om deze toegankelijk te maken voor onze inwoners. We wisselen met regelmaat de collecties van lokale makers in de expositieruimte in ons gemeentehuis.
  De kunstcollectie gaat ook op reis, we lenen stukken uit.
• We onderzoeken of beleid voor kunst in de openbare ruimte gewenst is.
  Bij lopende ontwikkelingen zetten we kunst in om de openbare ruimte te verfraaien en betekenis te geven. Een voorbeeld hiervan is het onderzoek naar de mogelijke inzet van transformatorhuisjes als kunstuitingen.

Monitoring
De kwartiermaker heeft aan de doelen uit het Bestuurlijk Akkoord Cultuur & Erfgoed invulling gegeven.
We hebben de activiteiten uit het CEPA-uitvoeringsprogramma uitgevoerd.
De inventarisatie en actualisatie van de kunstcollectie is afgerond. 

Doelomschrijving
We willen ervoor zorgen dat iedereen toegang heeft tot kwalitatieve en toegankelijke sportfaciliteiten en activiteiten. Dat levert namelijk een belangrijke bijdrage aan de gezondheid en sociale cohesie van onze inwoners. We doen dit door het ondersteunen van sportfaciliteiten en sportactiviteiten.

Termijn	Middellang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s)	Ankersmit
Taakveld	5.1 Sportbeleid en activering

Context
De gemeente wil een gezonde leefstijl bevorderen door in te zetten op sport en bewegen en adequate sportaccommodaties. Hierbij stellen we het verminderen van gezondheidsongelijkheden, het verbeteren van de fysieke en mentale gezondheid en het versterken van sociale cohesie ten doel. Ten aanzien van sport en bewegen spelen het lokale en regionale sport- en beweegakkoord, de inzet van de buurtsportcoaches én Achterhoek in Beweging een belangrijke rol. 

We geven uitvoering aan het Gezond en Actief Leven Akkoord, waarbij ingezet wordt op een goede gezondheid van jongeren en ouderen, op een gezonde leefstijl, het tegengaan van eenzaamheid en het voorkomen van dementie. Dat doen we omdat de druk op de zorg en ondersteuning bij inwoners al jaren toeneemt. We zetten in op ‘de beweging naar de voorkant’. Voorkomen is immers beter dan genezen. 

Uitvoering 2026:  

• We zorgen ervoor dat er lokale sportactiviteiten worden georganiseerd voor jongeren en senioren, variërend van naschoolse sportactiviteiten tot beweegsessies voor ouderen en activiteiten gericht op een gezonde leefstijl om obesitas bij jongeren tegen te gaan.
• Herzien beleidskader sportaccommodaties vaststellen; in 2026 wordt een geactualiseerd beleidskader voor sportaccommodaties vastgesteld. Dit kader geeft richting aan de ontwikkeling van sportvoorzieningen in de gemeente. Daarbij houden we rekening  met toekomstige sportbehoeften, duurzaamheid, toegankelijkheid voor alle doelgroepen en een efficiënt gebruik van beschikbare middelen.
• Wij stimuleren brede samenwerking van (sport)verenigingen. Dat doen wij met de inzet van één of meer verenigingsondersteuners (VIEP) en professionele sportparkmanagers.  
  Sportverenigingen op sportpark IJsselweide worden ondersteund door de inzet van een sportparkmanager.
• Met SV Wisch bekijken we hoe zij de locatie aan de Munstermanstraat kunnen aanpassen zodat deze geschikt is voor de fusievereniging, en kijken we samen hoe we de locatie van VV Terborg kunnen blijven benutten voor sport en beweegdoelen. 
• Jaarlijks Sportfeest organiseren; het jaarlijkse Sportfeest wordt in 2026 wederom georganiseerd als evenement om inwoners te stimuleren tot sport en bewegen, sportverenigingen te verbinden en talentontwikkeling te bevorderen. Het evenement biedt ook ruimte om bijzondere sportprestaties in het zonnetje te zetten.
• In de regio is een fiets en wielerstrategie opgeleverd.

Monitoring

• Indicator (gericht op ouderen 65+): percentage ‘voldoet aan de beweegrichtlijn’ is gestegen van 36procent naar minimaal 37 procent. 
  Bron: https://www.achterhoekmonitor.nl/dashboard.php
• Monitoring op basis van kwartaalrapportages opdrachtnemer buurtsportcoachwerk. 
• De sportparkmanager is aan de slag op sportpark IJsselweide.
• Met SV Wisch is gekomen tot een realisatieplan voor Sportpark de Munsterman en een plan voor sportpark VV Terborg.  
• Het percentage ‘kinderen 4-12 jaar beweegt minstens 1 uur per dag’ is gestegen van 41 procent naar minimaal 42 procent. 
  Bron: https://www.achterhoekmonitor.nl/dashboard.php  

Doelomschrijving
Alle jeugdigen (0-18 jaar) hebben in Oude IJsselstreek gelijke onderwijskansen zodat ze met een goede start aan hun toekomst kunnen beginnen. 

Termijn	Lang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s)	Bennink
Taakveld	4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken

Context
Kansengelijkheid is en blijft een belangrijk thema in Oude IJsselstreek. De groeiende jeugdproblematiek en de toenemende instroom van nieuwkomers zorgen ervoor dat de komende jaren kansengelijkheid extra aandacht blijft vragen.  

Gelijke kansen betekent dat jeugdigen – binnen hun eigen mogelijkheden en ongeacht de omgeving waarin zij opgroeien - zich optimaal kunnen ontwikkelen. Hiervoor is een houding nodig waarbij we niet eenzelfde aanpak voor alle kinderen hanteren maar kinderen afhankelijk van hun (gebrek aan) kansen verschillend/ongelijk behandelen. Om dit te bereiken is het essentieel om naast persoonskenmerken het hele systeem rondom de jeugdige mee te nemen zoals belemmerende en bevorderende omgevingsfactoren, gezondheid, ouders, familie, vrienden, sport en cultuur. Dit betekent ook dat wij onze (LEA-)partners vragen op dezelfde manier naar jongeren te kijken. 

Naast de activiteiten die bij de 'uitvoering 2026' worden genoemd gaan we ook door met de uitvoering van het reguliere onderwijskansenbeleid/onderwijsachterstandenbeleid waarbij we ons specifiek richten op de kinderen en ouders die extra hulp nodig hebben om optimale onderwijskansen te krijgen. Zo zetten we in op peuteropvang en voorschoolse educatie, en bekostigen wij taalklassen, zomerschool, 'Voorleesexpres' en 'Boekjes & babbels'.  

Uitvoering 2026
Kansengelijkheid via een gerichte aanpak:
Ouderconsulent 2025-2027
De ouderconsulent is een vast onderdeel geworden van het onderwijskansenbeleid. De ouderconsulenten ondersteunen en wijzen gezinnen door die niet goed de weg weten naar onze lokale voorzieningen zoals Stoer, Buurtzorg Jong, gemeente maar soms ook naar verenigingen en zwembaden. We zetten in op 6 basisscholen waar de kans op onderwijsachterstanden het grootst is. Het betreft de Dynamiek (Terborg), Oersprong (Ulft), Plakkenberg (Silvolde), Woelwaters (Ulft), Wijssel (Gendringen) en Groeituin (Varsseveld). 

Nieuwkomersonderwijs
Ook kinderen van nieuwe inwoners moeten zich zo optimaal mogelijk kunnen ontwikkelen. Tot op heden ving het basisonderwijs dit altijd lokaal op. Door de hogere instroom van nieuwkomers is de druk op het onderwijs om hen goed te begeleiden groter geworden. Samen met Doetinchem en Bronckhorst en de relevante schoolbesturen, hebben we een centrale regionale voorziening gecreëerd, waar nieuwkomers op basisschoolleeftijd in het eerste jaar in Nederland naar toe gaan om de Nederlandse taal te leren om daarna goed in te kunnen stromen in het reguliere lokale basisonderwijs.

Monitoring
Ouderconsulent
Deze interventie evalueren we jaarlijks en op basis van de resultaten bepalen we samen met de betrokken partners bepaald hoe we hier verder meegaan.  

Nieuwkomersonderwijs
De hoogte van de instroom van jonge nieuwkomers zal bepalen in hoeverre in 2026 het nieuwkomersonderwijs onder druk zal komen te staan. We volgen de ontwikkelingen en handelen indien nodig. 

Doelomschrijving
We dragen bij aan inclusief, gelijkwaardig en thuisnabij onderwijs en kinderopvang. Dit doen we door te zorgen voor passende huisvesting waarin kinderen en medewerkers zo goed mogelijk kunnen spelen, leren en werken.
De huisvesting van het bewegingsonderwijs hoort hier ook bij. 

Termijn	Lang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s)	Bennink
Taakveld	4.2 Onderwijshuisvesting

Context
Als gemeente willen we er zijn voor onze toekomstige generatie en hen zo veel mogelijk kansen geven. Goed onderwijs is essentieel voor de toekomst van de kinderen in onze gemeente. Goed onderwijs is inclusief, biedt alle kinderen gelijke kansen en is voor zo veel mogelijk kinderen dichtbij huis beschikbaar. Met goed onderwijs dringen we armoede en kansenongelijkheid terug en leveren we een bijdrage aan een samenleving waarin iedereen mee kan doen. 

Kinderen spelen en leren het beste in een gebouw dat daarvoor geschikt is qua omvang maar ook qua indeling, fysieke en sociale veiligheid en gezondheid. Passende huisvesting is een belangrijke randvoorwaarde om de kwaliteit van het onderwijs tot zijn recht te laten komen en een wettelijke taak en verantwoordelijkheid van de gemeente. Daarnaast zijn schoolgebouwen echte ontmoetingsplaatsen die deel uit maken van een breder aanbod van (maatschappelijke) voorzieningen. Het Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2023-2039 sluit daarom aan op bredere maatschappelijke doelen en ontwikkelingen in onze gemeente. 

Kinderopvang, basisonderwijs en voortgezet onderwijs bieden momenteel onderdak aan ongeveer 1300 kinderen in de opvang, 2600 leerlingen in het basisonderwijs en 1800 leerlingen in het voortgezet onderwijs. De helft van de huidige schoolgebouwen is ouder dan vijftig jaar. Ook moeten alle schoolgebouwen in 2050 energieneutraal zijn (Energie- en Klimaatakkoord). Deze gezamenlijke opgave voor nieuwbouw, renovatie, uitbreiding en verduurzaming van deze schoolgebouwen (en deels kinderopvang) is inzichtelijk gemaakt in het IHP 2023-2039. 

Uitvoering 2026

• Silvolde: De raad stelt in 2026 het omgevingsplan vast voor IKC Silvolde. We starten met de voorbereidingen voor sloop en nieuwbouw. Basisschool De Plakkenberg en de BSO (buitenschoolse opvang) worden vanaf het nieuwe schooljaar 2026/2027 tijdelijk gehuisvest in de locatie Bluemers. 
• Silvolde: De verduurzaming van de locatie Isala van het Almende College zal in het eerste kwartaal van dit jaar worden afgerond en verantwoord.  
• Ulft: We stellen het ruimtelijk en financieel kader voor de nieuwbouw van IKC Ulft vast in de gemeenteraad, en treffen vervolgens voorbereidingen voor de sloop van de Woelwaters en de nieuwbouw van IKC Ulft. 
• Terborg: We streven naar versterking van het gebruik en de exploitatie van het Kulturhus De Rietborgh. Samen met onderwijs, jeugdzorg en kinderopvang werken we in 2026 het in 2025 opgestelde plan uit om het onderwijs- en zorgaanbod te verbreden. 
• We onderzoeken de mogelijkheden om meer financiële continuïteit te kunnen bieden voor de plannen zoals die opgenomen zijn in het IHP 2023-2039. We maken een routekaart voor de verduurzaming van de scholen richting 2050.
• Op basis van het onderzoek naar de binnensportaccommodaties voor bewegingsonderwijs en sport en de gesprekken met de beheerstichtingen en schoolbestuur Essentius doen we een voorstel om de toekomst van het bewegingsonderwijs te waarborgen met oog voor de leefbaarheid in de kernen. 

Monitoring

• We monitoren het aantal leerlingen, om onze locaties af te stemmen op het verwachte aantal leerlingen. We maken gebruik van prognoses. 
• Samen met de onderwijs- en kinderopvangorganisaties hebben we een ordening aangebracht voor lopende en toekomstige projecten. Deze zijn opgenomen in het IHP 2023-2039. Jaarlijks passen we deze planning vanwege nieuwe landelijke of lokale ontwikkelingen aan, indien nodig en gewenst.
• Silvolde: basisschool De Plakkenberg en de bso Silvolde zijn tijdelijk gehuisvest in locatie Bluemers.
• Silvolde: het ventilatiesysteem van het Almende College, locatie Isala, is aangepast met bijdrage vanuit SUVIS (Subsidieregeling Ventilatie in Scholen). 
• Ulft: een Intentieovereenkomst met het schoolbestuur van Paraatscholen voor IKC Ulft (Woelwaters plus kinderopvang) is gesloten.

Doelomschrijving
Het DRU Industriepark is binnen de gemeente Oude IJsselstreek een belangrijk toeristisch kerngebied waar het industrieel erfgoed met rijksmonumentale status ruimte geeft aan het verleden, het heden en de toekomst. Een plek die een belangrijke bijdrage levert aan het cultureel-maatschappelijk voorzieningenniveau binnen onze gemeente, de grensregio en ook daarbuiten. Uiteenlopende thema's als kunst & cultuur, recreatie & toerisme, onderwijs & innovatie en wonen & werken worden hier met elkaar verbonden. Het doel is dit kloppend hart in stand te houden en te versterken door in te zetten op het verbreden van aanbod en nieuwe doelgroepen te bedienen.  

Termijn	Middellang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s)	Kock
Taakveld	5.3 Cultuurpresentatie, productie en participatie

Context
Op dit moment bevindt Stichting DRU Industriepark zich in een zorgelijke situatie en wordt op alle vlakken volle inzet gepleegd om het DRU Industriepark te behouden en weer gezond de toekomst in te gaan. Of en welke ambities voor het DRU Industriepark in de toekomst passend zijn moet blijken. Hoe de ontwikkeling wordt doorgezet en in welk tijdspad is afhankelijk van hoe het de komende tijd verloopt in samenhang met te maken keuzes. Keuzes waarvoor het nu te vroeg is die al te maken. 

Uitvoering 2026
In 2025 zijn we bezig met een proces om samen met Stichting DRU Industriepark te komen tot hernieuwde afspraken. Over deze afspraken vindt separate terugkoppeling plaats. De bedoeling is daar in 2026 uitvoering aan te geven en met elkaar in gesprek te blijven over een toekomstbestendig DRU Industriepark en wat daar voor nodig is.

Monitoring
Monitoring is een wezenlijk punt in de hernieuwde afspraken die worden gemaakt met Stichting DRU Industriepark. 

Doelomschrijving

We zien grote opgaven op ons afkomen. Demografische ontwikkelingen, klimaatverandering, verschuivende geopolitieke verhoudingen, AI-ontwikkelingen enzovoorts. Opgaven die een grote impact hebben op onze welvaart en welzijn. Opgaven die complex zijn en niet bij gemeentegrenzen ophouden. Onze gemeente staat niet op zichzelf hierin, het functioneert binnen een dynamisch speelveld. Samenwerking met buurgemeenten binnen de regio is daarom belangrijk en noodzakelijk. 

Termijn:	Lang
Primair SDG doel:
Secundaire SDG doelen:
Portefeuillehouder(s)	Werger
Taakveld	3.1

Context

Onze gemeente werkt met zeven andere buurgemeenten samen om deze grote opgaven aan te pakken. Dit gebeurt binnen de mogelijkheden van onze cirkel van invloed. Wij doen dit in het samenwerkingsverband Regio Achterhoek. 

Binnen deze samenwerking werken we samen om onze regionale welvaart en welzijn te versterken. Dit doen wij op basis van het door alle gemeenten vastgestelde visiedocument Achterhoek 2030. Belangrijke thema’s zijn economie, woningbouw, klimaatadaptatie, energietransitie, mobiliteit, zorgpreventie en arbeidsmarkt.

Het aanpakken van deze thema’s vraagt om veel middelen. Middelen die we als regio niet altijd voor handen hebben. Zeker gezien de komende financiële uitdaging waarin gemeenten verkeren. Daarvoor zoeken we partnerschap met de provincie, het Rijk en Brussel. Een goede lobbyorganisatie is daarbij essentieel, zowel vanuit onze gemeente als ook vanuit de regionale samenwerking. Hiermee kunnen we onze opgaven onder de aandacht brengen en de juiste middelen en regelgeving binnenhalen. 

Op dit moment hebben we als regio de vierde tranche Regio Deal van het Rijk binnengehaald. De komende jaren hebben we in totaal 25 miljoen euro te besteden om te werken aan onze opgaven. Ook zijn we pilotregio van het Rijksprogramma 'Nationale Programma Vitale Regio's' (NPVR). Hierin stelt het Rijk minimaal voor drie jaar procesgelden beschikbaar om het NPVR verder uit te werken. Regio en Rijk gaan de komende tijd gezamenlijk aan de slag om te komen tot vervolgstappen. De Regio is aan zet om hiervoor zijn belangrijkste en grootste toekomstige opgaven (visie 2050) in beeld te brengen. De bedoeling is dat het Rijk, via het NPVR, voor een lange periode gaat investeren in de Achterhoek.

Naast regionale samenwerking in Nederland hebben we ook oog voor de regio over de grens. We zien kansen in de grensoverschrijdende samenwerking en de lange traditie van samenwerken met onze Duitse buren. Daarom zijn we lid van twee euregionale samenwerkingsverbanden, EUREGIO Rijn Waal en EUREGIO Gronau. In Gronau werken we samen met onze buurgemeenten in Regio Achterhoek verband. In Rijn Waal trekken we samen op met de gemeente Doetinchem en de gemeente Montferland. De banden met de Duitse gemeenten in de grensregio, en dan met name Bocholt, zijn van oudsher sterk. 

Uitvoering 2026

• We doen als gemeente mee aan de Regio Deal. We inventariseren welke projecten in onze gemeente gekoppeld kunnen worden aan Regio Deal middelen. De Regio Deal loopt van 2024 tot 2028. 
• Samen met de Regio Achterhoek dragen we bij aan de verdere totstandkoming van het NPVR. Ook gaan we aan de slag met onze bijdrage aan de regionale inhoudelijke agenda (visie 2050) die als basis dient voor het NPVR en verdere regionale samenwerking. 
• We continueren de samenwerking met onze Nederlandse en Duitse buurgemeenten via de bestuurlijke en ambtelijke regionale gremia.
• We investeren in onze eigen public affairs/lobby. Brengen ons speelveld in beeld, maken een netwerkanalyse en schrijven een lobbynotitie. We bepalen onze profilering, versterken hiermee onze eigen positie en dragen ook bij aan de regionale lobby. 

Monitoring

Monitoring 8RHK Ambassadeurs: dit samenwerkingsverband wordt elke twee jaar geëvalueerd. Als Oude IJsselstreek gebruiken we voor onszelf die evaluatiemomenten om de werkzaamheden te toetsen op de vraag: komen we samen verder? De laatste evaluatie heeft plaatsgevonden in 2025. Het heeft geresulteerd in nieuwe afspraken om te komen tot een visie 2050 en doorontwikkeling governance 8RHK Ambassadeurs. 

Monitoring overige regionale samenwerking: tijdens elke jaarrekening blikken we kort terug op de activiteiten die we gedaan hebben en of deze hebben bijgedragen aan het principe 'samen kom je verder'. Activiteiten die daar (op de lange termijn) aan bijdragen zetten we voort. Activiteiten die daar niet aan bijdragen stoppen we.