Programma 5: Bedrijfsvoering / overhead

Doelomschrijving
We gaan voor inclusie en willen een afspiegeling zijn van de diversiteit in onze gemeenschap. Wij willen dat iedereen mee kan doen, ongeacht sekse, religie, gender, leeftijd, afkomst of beperking. We hebben oog voor de speciale behoeften van elke groep. We zorgen dat iedere medewerker zichzelf kan zijn, erbij hoort en dat ook zo voelt.

Termijn	Middellang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen	-
Portefeuillehouder(s)	Werger
Taakveld	0.4 Overhead

Context
Het realiseren van een inclusievere samenleving staat hoog op de maatschappelijke agenda. Een inclusieve samenleving, en dus ook inclusieve organisaties dragen bij aan het verminderen van vooroordelen en discriminatie. In tijden waarin polarisatie toeneemt is het des te belangrijker dat diverse groepen met elkaar in contact komen en in contact blijven. Hiervoor is het nodig om een samenleving te creëren waarin ieder mens zo zelfstandig mogelijk mee kan doen, diens potentieel kan benutten en bij kan dragen aan de samenleving. Het is belangrijk om drempels voor deelname in onze maatschappij weg te nemen. Toegankelijke voorzieningen voor iedereen en bevordering van de participatie van groepen die achterblijven zijn hiervoor voorwaarden. Dit is een complexe opgave waar wij als gemeente een belangrijke rol in spelen, ook binnen onze eigen organisatie.

Uitvoering 2026

• We zetten onze personeelsinstrumenten (werving en selectie, gesprekscyclus, opleiden en ontwikkeling, personeelshandboek) in om te komen tot een divers personeelsbestand met kansen voor iedereen.
• We bieden stageplaatsen en traineeships aan jonge mensen om een goede balans te krijgen tussen ervaren medewerkers en jongere werknemers met frisse ideeën en nieuwe energie.
• Acties om de vitaliteit van medewerkers te bevorderen. Dit doen we onder andere op basis van de resultaten van het driejaarlijkse vitaliteitsonderzoek.
• Bieden van werkplekken en werkervaringsplaatsen aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We gebruiken daarbij ook de korte lijnen met STOER.
•  De werkgroep GENDERingen doet gevraagd en ongevraagd aanbevelingen aan het CMT en is actief om diversiteit en inclusie op het gebied van gender te stimuleren.

Monitoring

• We houden eenmaal per drie jaar (eerstvolgend in 2027) een groot vitaliteitsonderzoek waarbij wordt gekeken naar lichamelijke en geestelijke gezondheid, werkbeleving en werkdruk. Er wordt verslag uitgebracht aan de directeur.  
• We meten de verhouding man/vrouw op het niveau van eenheidsmanagers, leiders en binnen onze teams en streven naar een gelijke verdeling.
• We meten de aantallen werkplekken/werkervaringsplaatsen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
• We meten hoe wij ons verhouden tot de banenafspraak.
• De vertrouwenspersoon brengt eenmaal per jaar een verslag uit met bevindingen over psychische incidenten en de mentale veiligheid van de medewerkers.

Doelomschrijving 
We voorkomen en beperken schade door onder meer de impact van verstoring van onze voorzieningen tijdig in beeld te hebben. Daarom maken we onze collega’s, inwoners en organisaties bewuster van (cyber-)risico’s en vergroten we de (digitale) weerbaarheid aan de hand van standaarden. Daarnaast hebben we een beeld van het gedrag en de cultuur waarmee we de weerbaarheid kunnen vergroten en kunnen voorbereiden op crisissituaties. 

Termijn	Kort
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s)	Werger
Taakveld	0.4 Overhead

Context

De digitale afhankelijkheid van onze samenleving groeit snel. Inwoners regelen zaken online, organisaties werken steeds meer digitaal samen en de gemeente is daarbij een belangrijke schakel. Tegelijk nemen de risico’s toe: cyberaanvallen, technische storingen en misbruik van gegevens ondermijnen direct het functioneren van de overheid én het vertrouwen van inwoners. Wij zijn hierin als gemeente mede afhankelijk van de regionale ICT-Samenwerking.

Nieuwe wetgeving, zoals de Cyberbeveiligingswet (inwerkingtreding verwacht in het tweede kwartaal van 2026), maakt het college en de raad bestuurlijk verantwoordelijk en aansprakelijk. Collegeleden worden zelfs deels hoofdelijk aansprakelijk bij ernstige incidenten ofwel nalatig handelen. Wet- en regelgeving zoals NIS2, BIO2 en de CER-richtlijn verplichten gemeenten om informatiebeveiliging structureel op orde te hebben. Ook internationale spanningen, waaronder digitale dreiging vanuit Rusland en China, maken duidelijk dat lokale overheden kwetsbare doelen kunnen zijn.

Het recente rekenkameronderzoek naar informatieveiligheid bevestigt dat er nog belangrijke stappen te zetten zijn, met name binnen en samen met de ICT-samenwerking en in het op orde brengen van de basiseisen uit de BIO2. De verdere centralisatie van het sociaal domein in het Frank Daamenpand – met één toegangspunt voor inwoners – vraagt bovendien om extra aandacht voor veilige gegevensuitwisseling en gezamenlijke beveiligingsnormen.

Digitale weerbaarheid is daarmee niet alleen een technische, maar ook een bestuurlijke en maatschappelijke opgave. De punten uit de motie 'Digitale veiligheid', die raadsbreed is aangenomen bij de voorjaarsnota, zijn verwerkt in dit doel.

Uitvoering 2026

Voor 2026 zetten we verschillende activiteiten uit:

• We continueren onze aanpak op het gebied van bewustzijn: verplichte training voor nieuwe medewerkers, onderhoudstrainingen en themasessies op basis van de actualiteit, waaronder in 2026 een Red-Teamingsessie.
• We oefenen een cybercrisis samen met het college en betrekken de raad bij de resultaten van de oefening.
• We voeren samen een bewustzijnsprogramma uit op het gebied van Cyber-bewustzijn uit voor inwoners en organisaties, dit is een samenwerking met verschillende teams uit de organisatie.
• We ronden de implementatie van een Informatiesecuritymanagementsysteem (ISMS) in de organisatie af. Het ISMS is een hulpmiddel voor de eenheden om te kunnen voldoen aan de eisen die op ons afkomen, maar ook om structureel te kunnen monitoren per eenheid op de voortgang. Dit wordt gecombineerd met het versterken van de interne beheersing.
• We brengen de formatie van informatieveiligheid op sterkte door uitbreiding van de ruimte van de rol Functionaris Gegevensbescherming en onderzoeken de benodigde formatie voor de Privacy- & Securityofficer ter ondersteuning van de verschillende eenheden en doen daar bij de voorjaarsnota 2027 een voorstel toe.
• We implementeren contract- en leveranciersmanagement conform Baseline Informatiebeveiliging Overheid 2 (BIO2).
• We zorgen voor een groeipad naar een certificering van de ICT-Samenwerking, met als aandachtspunt: een scheiding van de techniek per organisatie.

 Monitoring 

• We controleren en rapporteren welke collega’s, welke trainingen gevolgd hebben en delen dit met de teamleiders en eenheidsmanagement.
• Er is een cybercrisis gesimuleerd.
• We hebben samen met andere teams een bewustzijnsprogramma uitgevoerd voor inwoners en organisaties.
• Er is een ISMS geïmplementeerd. Dit wordt gevuld onder verantwoordelijkheid van de verschillende eenheidsmanagers en de directeur.
• We hebben de Rol van Functionaris Gegevensbescherming (FG) weer (structureel) ingevuld, met voldoende ruimte om de taken van de FG uit te voeren, passend bij de vraag uit de organisatie. Daarnaast onderzoeken we de benodigde capaciteit voor de rol van de Privacy- en Securityofficer, passend bij de ontwikkelnoodzaak in relatie tot de BIO2.
• Er is een monitoring ingericht voor contract- en leveranciersmanagement, waarbij we zijn gestart met de primaire processen en de daarbij behorende ondersteunende systemen.
• Certificeren van de ICT-Samenwerking is gepland en er is zicht op de kosten en impact van technische scheiding van organisaties binnen de ICT-Samenwerking.

Doelomschrijving

• De inwoner beoordeelt de communicatie als betrouwbaar, transparant en duidelijk.
• Door de communicatie voelt de inwoner zich meer betrokken bij de opgaven waar we als gemeente en samenleving voor staan.
• Door de inclusieve communicatie voorkomen we ongelijkheid in de bereikbaarheid van diensten.
• Door inwoners meer te betrekken en samen te werken worden plannen en beleid kwalitatief beter. Dit draagt bij aan vertrouwen in de overheid.

Termijn	Middellang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen	-
Portefeuillehouder(s)	Werger
Taakveld	0.4 Overhead

Context
We willen een betrouwbare partner zijn voor onze inwoners, ondernemers, organisaties en partners. We bouwen aan dit vertrouwen door te luisteren, door uit te leggen wat we doen en waarom we dingen doen. We hanteren een herkenbare, herhaalbare participatieaanpak bij de uitvoering van projecten en beleid, zodat inwoners weten wat ze kunnen verwachten. We zijn daarbij consequent en transparant over de speelruimte. Vertrouwen ontstaat door inwoners tijdig, heldere en laagdrempelige informatie aan te bieden over besluiten en plannen, de dialoog aan te gaan en afspraken na te komen. Participatie en communicatie kan bijdragen aan een ander en transparanter beeld van de gemeente en wederzijds begrip.  We betrekken de samenleving bij onze opgaven en monitoren wat er leeft, zodat we ons beleid en de communicatie beter af kunnen stemmen op de behoefte. We werken voortdurend aan de toegankelijkheid van onze communicatiemiddelen; dat wil zeggen dat inwoners, met en zonder beperking, onze informatie tot zich kunnen nemen en begrijpen.  

Uitvoering 2026

• We verwerken de resultaten van het onderzoek onder inwoners naar communicatie en participatie. Via een vragenlijst voor het online panel is in 2025 gemeten hoe inwoners de communicatie en participatie van de gemeente ervaren.
• We actualiseren de visie 'Oog en oor voor communicatie' uit 2018, mede op basis van de resultaten van het onderzoek, trends en externe ontwikkelingen.
• We actualiseren en verbeteren de website, zodat inwoners snel en eenvoudig de juiste informatie kunnen vinden, onder meer met behulp van een chatbot. De website is ons centrale communicatiekanaal, die 24/7 beschikbaar is.
• We voeren het participatiebeleid uit, waaronder de invoering van een leidraad voor participatie bij civiele planontwikkeling, inclusief tools. 

Doelomschrijving
Doelstellingen van de organisatie zijn duidelijk en de organisatie is goed ingericht om die doelen te realiseren. Bijsturen is mogelijk doordat processen op orde zijn en er sprake is van betrouwbare (management)informatie waarin de voortgang van de doelen wordt gemonitord. Door datagedreven te gaan werken (het consequent analyseren en sturen op basis van (onbewerkte) feiten en data) ontstaat meer inzicht en wordt nieuwe kennis verworven zodat we nog beter gefundeerde beslissingen kunnen nemen. Dit alles doen we met inachtneming van wet- en regelgeving.

Termijn	Middellang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen	Dit raakt alle andere doelen
Portefeuillehouder(s)	Bennink, Werger
Taakveld	0.4 Overhead

Context
Als overheidsorganisatie ligt voor ons de focus vooral op het creëren van 'publieke waarde'. Daarvoor is allereerst van belang dat we zo duidelijk mogelijk omschrijven welke maatschappelijke effecten we nastreven en hoe we die trachten te bereiken. Dit ondersteunen we door het consequent analyseren van (onbewerkte) feiten en data (datagedreven werken). Hiermee vergroten we het fundament van onze beslissingen en van waar we op sturen. Ook voldoen we door het concreter maken van onze doelstellingen aan de aanbeveling vanuit zowel de auditcommissie als de rekenkamer (rekenkameronderzoek Samenspel uit 2023).   

Vervolgens is het van belang dat onze (gemeentebrede) processen bijdragen aan het behalen van die doelstellingen. Hoe meer inzicht we hebben in 'hoe' we dingen doen (dagelijkse werkzaamheden) en 'wat' het oplevert (resultaten), des te beter kunnen we (bij)sturen als we onze doelen niet dreigen te halen. Het inzicht en de kennis, door het analyseren en sturen op data, helpen ons hierbij. En als bijsturen niet kan, kunnen we eerder mogelijke afwijkingen melden, zodat de voorspelbaarheid toeneemt. Dergelijk inzicht stelt ons ook in staat tussentijds middelen anders te alloceren, waardoor de kans op het alsnog halen van een doel toeneemt.

Mede op aangeven van de accountant is het noodzakelijk om duidelijker in beeld te hebben hoe belangrijke processen lopen, welke risico’s we daarin zien en welke beheersingsmaatregelen we hebben getroffen. Dat is ook voor de rechtmatigheidsverantwoording van het college belangrijk. Die verantwoording gaat over drie onderdelen: misbruik en oneigenlijk gebruik, naleving wet- en regelgeving, en begrotingscriterium. Het versterken van ons financiële inzicht en onze sturingsmogelijkheden dragen positief bij aan het resultaat van deze rechtmatigheidsverantwoording. 

Uitvoering 2026 (deels meerjarig)

• We zetten de lijn voort om de SDG’s als middel in te zetten om onze doelstellingen te structureren en te concretiseren. Daarnaast werken we vanuit de praktijk aan de SDG’s. Dat gaan we op twee manieren doen. We stellen een afwegingskader op. En dit afwegingskader passen we toe in een pilot.  
• We versterken onze management- en bestuurlijke informatiecyclus door verbeterde rapportages en het ontwikkelen en implementeren van een bijpassend instrumentarium om tijdig te kunnen bijsturen. We verwerken dit in een periodiek rapportageproces. Zo geven we steeds meer inhoud en vorm aan onze sturing. Hiermee bereiden we ons ook voor op onze toekomstige financiële uitdagingen. Onderdeel hiervan is een analyse/onderzoek naar ons lange termijn financieel perspectief (voorbij de meerjarenraming in de begroting), de mogelijkheid om bestemmingsreserves te vormen ter dekking van investeringen en eventuele andere manieren om onze middelen zo optimaal mogelijk te benutten. 
• We werken verder aan het vormgeven van ons risicomanagement. In 2026 voeren we een risicoanalyse uit rond onze belangrijkste financiële processen. We inventariseren welke risico’s we hierin lopen. We toetsen onze beheersmaatregelen en onderzoeken welke verbeteringen nodig zijn. 
• We zijn in staat de rechtmatigheidsverantwoording af te geven en hanteren daarbij het uitgangspunt om deze te verbeteren ten opzichte van het voorgaande jaar. We implementeren daarvoor onder andere de spelregels die hierover zijn opgenomen in de geactualiseerde Financiële verordening. In deze actualisatie worden ook nieuwe regels vastgesteld rondom de rapportering van de P&C-cyclus waaronder het terugbrengen van twee bestuursrapportages naar één bestuursrapportage. 
• Vanaf 2025 starten we met een nieuwe accountant. Dit zorgt ook voor een nieuwe dynamiek (en misschien ook wel extra werk);
• We hebben een begin gemaakt om de belangrijkste processen uit te werken en vast te leggen.

Monitoring

• De belangrijkste taken en (interne) doelstellingen zijn op dezelfde manier uitgewerkt als de speerpunten in deze begroting en opgenomen in de teamplannen
• De (interne) verslaggevingscyclus is verbeterd en geeft periodiek inzicht in de stand van zaken.
• Er is een risicoanalyse uitgevoerd rond de belangrijkste financiële processen en hierbij is duidelijk welke verbeteringen in beheersingsmaatregelen wenselijk en noodzakelijk zijn. 
• Er is een begin gemaakt met het ontwikkelen en implementeren van een sturingsinstrumentarium rond de vier levers of control.
• De Financiële verordening is aangepast en bevat spelregels hoe we omgaan met financiële afwijkingen in het kader van de rechtmatigheidsverantwoording. 
• De eerste processen zijn uitgewerkt en vastgesteld.

Met college, auditcommissie en raad stemmen we af of de stappen die we zetten aansluiten op de bestuurlijke wensen. In de ambtelijke organisatie evalueren we of de veranderende aanpak betere sturing mogelijk maakt en we zien daarop toe. Zowel intern als met de accountant wordt de voortgang van de stappen rond procesverbetering, risico-inventarisatie en rechtmatigheidsaanpak periodiek besproken. Uit de bevindingen van zowel onze eigen interne controle als de accountant blijkt de voortgang op dit onderwerp.

Doelomschrijving
We willen onze gemeentelijke locaties toekomstbestendig maken en brengen naar de huidige eisen, zodat de locaties toegankelijk blijven voor onze inwoners en we hen optimaal kunnen blijven bedienen. Daarnaast zijn onze locaties werkomgevingen die ondersteunend zijn aan ons werk zodat we onze taken op diverse manieren kunnen uitvoeren; faciliterend aan een hybride en vitale werkstijl.

Termijn	Middellang
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen
Portefeuillehouder(s)	Bennink
Taakveld	0.4 Overhead

Context
In 2023 hebben we een scenariostudie uitgevoerd om de toekomstbestendigheid van ons gemeentehuis te onderzoeken. De basis daarvoor was een eerdere startnotitie op basis van het MJOP (meerjaren onderhouds programma).
We hebben een aantal scenario’s onderzocht en drie mogelijke scenario’s uitgewerkt en financieel onderbouwd, met als einddoel over kunnen gaan tot de realisatie van een toekomstbestendig gemeentehuis. De scenariostudie gaf ons inzicht. Echter, geen van de uitgewerkte scenario’s bleek financieel haalbaar te zijn. Maar we wisten ook: niets doen is geen optie.
We zijn in vervolg op de scenariostudie in 2024 een onderzoek gestart naar een mogelijk vierde scenario aangezien duidelijk was geworden dat er ook gekeken moet worden naar de huisvesting van STOER.
De redenen hiervoor waren van inhoudelijke en huisvestingstechnische aard. Dit heeft geleid tot het uitvoeren van een haalbaarheidsstudie. 
Op basis van deze haalbaarheidsstudie heeft de gemeenteraad in mei 2025 een investeringsbudget beschikbaar gesteld om de gewenste integrale toegang tot het sociaal domein in het Frank Daamenpand vorm te geven.

Uitvoering 2026

• In het tweede kwartaal van 2026 hebben we vormgegeven aan een integrale toegang tot het sociaal domein. Het sociaal domein werkt in zijn geheel samen met een aantal ketenpartners vanuit het Frank Daamenpand in Ulft.
• In 2026 stellen we een aanpak op voor het toekomstbestendig maken van het gemeentehuis op basis van het MJOP en de gestelde eisen aan (overheids)gebouwen op gebied van verduurzaming en milieu.

Monitoring 
De huisvesting van het sociaal domein en daarmee vormgeving aan een integrale toegang in het Frank Daamenpand is gerealiseerd binnen de daarvoor gestelde kaders en budgetten.

Doelomschrijving
Wij stellen informatie zoveel mogelijk vrij beschikbaar, omdat dit een belangrijke bijdrage levert aan de transparantie, de participatie en het vertrouwen in de overheid. Daarom publiceren we actief informatie zoals bedoeld in de Wet open overheid (Woo). 

Termijn	Kort
Primair SDG doel
Secundaire SDG doelen	-
Portefeuillehouder(s)	Werger
Taakveld	0.4 Overhead

Context
In 2025 is een technische voorziening geïmplementeerd om als gemeente actief informatie mee te kunnen publiceren. Voor elke informatiecategorie die actief gepubliceerd moet worden, wordt een apart koninklijk besluit genomen.  We zorgen ervoor dat we in 2026 voldoen aan deze verplichting tot actief publiceren

Vanuit de Woo wordt ook van ons gevraagd om onze informatiehuishouding te verbeteren en op orde te krijgen. We hebben ons beleid met betrekking tot het bewaren van onze informatie aangescherpt. Hierbij verwachten we onder andere van collega's dat zij niet meer de netwerkschijven gebruiken. In 2026 gaan wij aan de slag met het opruimen van de netwerkschijven. Hierbij gebruiken wij een tool die in het laatste kwartaal van 2025 is aanbesteed. 

Uitvoering 2026

• In 2026 publiceren wij informatiecategorieën die het Rijk aanwijst om actief te moeten publiceren. 
• In 2026 zetten wij de netwerkschijven dicht voor het opslaan van informatie.
• In 2026 starten we met het archiveren van de netwerkschijven.

Monitoring

• In 2026 voldoen wij aan de wet door actief informatie te publiceren.
• Eind 2026 staan alle netwerkschijven dicht.